#83 Christenen en duurzaamheid (met Dick, Marcel en Job)
Hey welkom terug en leuk dat je weer luistert naar geloofsvoer gesprek. Je bent weer in een nieuwe aflevering beland na een reeks van 6 wekelijkse afleveringen in de 40 dagen tijd hé. De periode voor Pasen. Nou, ik hoop dat je die ook geluisterd hebt natuurlijk maar mocht je nou daar afgehaakt zijn omdat je dacht nou wat is het allemaal moeilijk of dit interesseert mij niet. Dan hoop ik dat je misschien opnieuw aanhaakt als het in deze aflevering gaat over duurzaamheid.
Speaker 1:Ik ga namelijk in gesprek met uiteraard Dick en met 2 gasten. Dit keer Job en Marcel en het gaat over ja, wat is nou eigenlijk christelijke duurzaamheid. Wat is er christelijk aan duurzaamheid? Is daar iets Christelijks aan te ontdekken? Nou, dat soort flauwe vragen.
Speaker 1:Daar beginnen we de opname mee en Marcel heeft vaker voor de microfoon gestaan. Dat merk je meteen. Stelt daar of vertelt daar van alles over en wij stellen hem ook allerlei vragen. Nou, en dat levert een dynamisch gesprek op geloof ik je bij deze. Dus ik hoop dat je met veel plezier weer zult luisteren naar deze aflevering en ja, laat ook vooral eens horen wat je vindt van Geloofsvoer gesprek in het algemeen of in het bijzonder deze aflevering.
Speaker 1:Ja, ja, ja, goedenavond heren. We hebben een De laatste tijd hebben we veel opnames gehad met dames. Maar vanavond zitten we weer volle bak met de testosteron aan tafel. Ik zit schuin tegen links van mij zit Dick? Tegenover mij zit
Speaker 2:Marcel.
Speaker 1:En rechts van mij zit Job. En ik ben Remco. En ja, we zitten hier met een gewichtig onderwerp vanavond. Iedereen kijkt ook ernstig. Ten eerste hartstikke leuk Marcel en ik trouwens ook, maar Marcel en Job vooral jullie, dat jullie er vanavond zijn.
Speaker 1:Kan je kort iets vertellen over waarom je in vredesnaam hier aan tafel zit?
Speaker 3:Nou die laat ik aan Marcella.
Speaker 2:Ja op uitnodiging van
Speaker 1:Job en Remco. Waar waarom ben je hier?
Speaker 2:Nee, die kwamen elkaar tegen op een buurtbarbecue van Job. Ja. En daar vertelde je dat je een geloofspodcast maakte en je vond het wel leuk om eens een keer met mij te spreken. En Job stelde mij de vraag, sta je er nog steeds open voor? Zeker.
Speaker 2:En uiteraard. Job had al ervaring opgedaan en ik nog niet. Dus nou niet- tenminste niet als geloofspodcast, wel als podcast maken,
Speaker 4:maar interessant.
Speaker 2:Ook voor duurzaamheid. Dus Serieus? Alleen ja, alleen alleen alleen dan nu alweer,
Speaker 4:ja, alweer nieuwe feitjes.
Speaker 2:Ja ja, nu hoefde die alles te vertellen.
Speaker 1:Dus maar
Speaker 2:nu een keer andersom.
Speaker 3:Dat is het nou
Speaker 1:leuk leuk dat je dan in dit geval als gast in deze podcast bent. Ik ik ik vond al wel dat je erg comfortabel was in in in in deze podcast setting. Er zijn ook wel eens gasten die even wat meer moeten acclimatiseren, maar dat verklaart dan ook waarom dat zo is? Je hebt wel wat ervaring.
Speaker 2:Nou ja ik sta ook wel vaker voor groepen te praten, dus sowieso het gesprek voeren is niet zo ingewikkeld. Dus
Speaker 1:Het kan een leuk gesprek zijn hè ook?
Speaker 2:Nou ik ben vooral van de inhoud. Vooral serieus geschrokken. Maar daar kun je ook bij lachen.
Speaker 1:Maar daar hebben Job toch wel mee.
Speaker 2:Ja ik Ja precies ja,
Speaker 1:is ook
Speaker 3:een soort van hoffner. Nee maar en duurzaamheid ligt jou goed natuurlijk.
Speaker 2:Zeker, zeker.
Speaker 1:Ja en Job jij was een paar of geleden, nou echt vorig jaar of anderhalf jaar geleden of zo was je in de podcast?
Speaker 3:Nee vorig, eind vorig jaar.
Speaker 1:Oké toen hadden we het over de wezen en de weduwen.
Speaker 3:Yes. Ja hè? Ja en hebben het onder andere over eenzaamheid gehad en dat soort zaken. Ja. En de zorgen voor de weduwewezen en de armen.
Speaker 1:Precies. En nu hebben we nog eens een ander onderwerp Jullie hebben eigenlijk een ander onderwerp meegenomen wat zich ook wat wel echt op het snijvlak met Christen zijn ligt denk ik. Of je kunt in ieder geval daar ook het woord Christelijk Christelijke duurzaamheid, ik bedoel is dat iets? Christen en loodgieter heb ik nog nooit ontmoet, maar misschien Ja, die zijn er ook. Die zijn er ongetwijfeld ook.
Speaker 1:De vraag is of of het een zinvolle toevoeging heeft dat de loodgieter christelijk is. En die vraag is misschien een leuke opener dan Marcel. Hoe verschilt christelijke duurzaamheid van reguliere duurzaamheid?
Speaker 2:Ja, ten diepste niet. De reden dat ik hem aankaartte is dat ik denk dat misschien wel door christenen duurzaamheid nodig is. Omdat ik merk dat heel veel christenen vrij laat zijn met bewust worden van waarom we het over duurzaamheid moeten hebben en over wat is duurzaamheid dan? Dat veel kerken daar heel laat mee zijn. Dan zit ik na te denken van 'waarom dan?'
Speaker 1:Ja, is ook de eerste vraag die ik heb, ja.
Speaker 2:En ja, wij hebben het ook wel eens keer, ik bedoel naast dat je toffe buurman bent, ook wel eens wat sceptisch, Over van 'maar waarom dan?'
Speaker 1:Het gaat niet over je op hè, de duidelijkheid.
Speaker 2:Nee, nee, ik bedoel de vraag gesteld is heel terecht. En ja weet je, ik denk dat dat komt omdat wij in de Bijbel hebben gelezen, meteen in Genesis al, dat God de aarde heeft geschapen ten dienste van de mens. En ik denk dat heel veel mensen op die manier zichzelf boven de rest van de schepping heeft gezien, in plaats van als onderdeel van. En met dat je dat doet, dan heb je de schepping ten dienste aan jou en dan is, nou ja, dan denk je er anders over na, over de rol van de aarde. Niet als dat het een schepsel of een geschapen iets is, zeg maar, maar vooral het is er ten dienste van ons de mens en wij zijn onderkoning op de aarde.
Speaker 2:Dat geeft een heel ander perspectief als dat je zelf medeschepsel bent. En dat je gewoon, dat alles anders wordt.
Speaker 1:En verklaart dat dan ook dat die kerken dan zo rijkelijk laat zijn met het hele duurzaamheidsterrein?
Speaker 2:Veel kerken zitten ook relatief veel agrarische medemensen in, die uiteindelijk ook nog eens keer vanuit die rol heel bewust elke dag daarmee bezig zijn. Tweede is dat snap
Speaker 1:ik ook niet.
Speaker 2:Dan als je als je Agrarisch bent, dan dan dan bewerk je daadwerkelijk de aarde ten dienste van de mens.
Speaker 1:Oké. Die krijgt daar is
Speaker 4:het concreet antwoord voor.
Speaker 1:Die krijgt
Speaker 2:het nog nog een stap verder. Dat is de ene visie hè. De tweede visie is dat is de visie van openbaring is, God zegt 'Ik zal alles nieuw maken'. Ja precies. Dus wat hebben wij als mens in te brengen?
Speaker 2:En daar tussenin leven wij. Dus dan is de vraag verdoe jij de ene visie van alle visie'. Dan heb je allebei eigenlijk niet zo'n roeping om je handen uit de mouwen te steken om iets te doen.
Speaker 1:Dat is dat toch een
Speaker 2:Tenzij je de visie nastreeft, dat je zegt van maar klopt dat wel? Is de aarde niet ook geschapen? En hoe zit het dan met uitbuiting van mensen? En hoe zit het dan met het feit dat de ene het heel goed heeft en de ander niet? En dat de ene misschien wel misbruik maakt van de aarde, zoals wij in de in de VOC tijd zeg maar de aarde hebben leeggeroofd ten dienste, ten gunste voor ons, maar eigenlijk daar op andere plekken heel veel puinhoop hebben achtergelaten.
Speaker 1:Dat is dan even interessant hè, want jij rijdt ongetwijfeld elektrisch. Job die, hoeveel hoeveel v8 motor Nu
Speaker 3:nog 1.
Speaker 1:1 v8 heb je nog.
Speaker 4:Stonden er 3 op zijn loket toch?
Speaker 3:Nee ik had er 2. Voor de mensen die niet van auto's weten, 2 v8's grote motoren, uitstoot.
Speaker 1:En wat voor brandstof ging dat in? Gewoon Gewoon benzine, ja ja ja. Dus elke ochtend Marcel jij je werd geconfronteerd met het gedrag van jouw buurman en
Speaker 2:Precies.
Speaker 1:Begin je daar dan ook wel eens een gesprek met hem over? Die zegt nou joh kan dat nou niet anders?
Speaker 2:Niet op die manier.
Speaker 1:Hij mag slapen. Nee, maar nee. Met de banden lek steken. Ja precies,
Speaker 2:nee ik geloof niet dat je daar iets met iets met vliegen en azijn dat werkt meestal niet. Dus ik probeer wel, ik probeer wel altijd te laten zien van dat je wat kan en wat wat nodig is. En bij de, wij wonen nu 7 jaar. 6,
Speaker 3:juni 6 jaar.
Speaker 2:Juni 6
Speaker 4:jaar. Het voelt als 7.
Speaker 3:Ja voor hem blijkbaar.
Speaker 2:En we woonden heel fijn. Ja. Maar ik heb destijds inderdaad dak vol met sedum laten leggen. Dus mijn plat dak is met sedum. Wil jij
Speaker 1:bijvoorbeeld uitleggen wat het is?
Speaker 2:Dat zijn groene pandjes op dak om biodiversiteit te versterken en water vast te houden.
Speaker 1:Oké.
Speaker 2:Als zijnde van ja wat je waar je voor staat moet je ook zelf naleven. En bij de oplevering krijg ik vragen hé waarom heb jij geen grind op je dak? Ik zeg van nou daar komt zometeen, daar komen plantjes op. En nou toen lagen ze er en toen kreeg ik moest ik natuurlijk beginnen water geven, Dus word je uitgelachen.
Speaker 3:Het ziet er niet uit als iemand op zijn dak staat te sproeien.
Speaker 2:Maar uiteindelijk vond ze toch allemaal wel heel erg boeiend. En toen heb ik op een gegeven moment gedaan van toen kwam de een nieuwe actie langs van van Milli natuurlijk in in Overijssel, of van mij. Dat je eventueel weer een beetje subsidie kan krijgen. Dus ik heb dat in onze groepsapp gedaan van de buurt. Nou, er bestaat weer een mogelijkheid.
Speaker 2:Wie wil het doen? Eerder zegt ja regel maar. Dus het gaat er heel erg over. Job ook? Job zei ook ja, als jij het regelt vind ik het prima.
Speaker 3:Ik doe wel mee.
Speaker 1:Zo weet ik maar weer.
Speaker 2:Maar ja weet je ik had het niet nodig, dus ik dacht van ja ik kan het wel regelen, maar ik kan het niet eens bij mezelf plaatsen, want ik ben daar lag vol. Maar wat deed het verrassing? Job plaats vervolgens zijn eigen een schuurtje in de tuin met pandjes erop.
Speaker 3:Zonder subsidie overigens.
Speaker 1:Zo zijn de Ja, dus
Speaker 2:echt heel duurzaam. Maar wat ik vooral ermee wil laten zien is van soms moet je het voorleven. En het gesprek aangaan is 1, maar ik geloof dat dat communicatie is voor het grootste deel non-verbaal. Gister zijn ook en duurzaamheid zijn ook. Dus je moet het uitstralen en je moet een bevlogen uitstraling hebben en daarmee vang je, ja heb je meer profijt, meer effect zeg maar om te laten zien van waarom het nodig is.
Speaker 2:En dan krijg je eens keer een vraag waarin je wat kan uitleggen.
Speaker 1:Heb jij ook jouw plantje heb je het dak dik?
Speaker 4:Nee. Nee? Nee. Ja waarschijnlijk gewoon mos. Ja, is los?
Speaker 4:Nee nee nee.
Speaker 3:Nou ik heb hier nog wel een vraag over, want kijk, wordt heel veel gezegd eigenlijk, als we het over duurzaamheid hebben. In een bijzin wordt eigenlijk het uitbuiten van andere mensen genoemd, de VOC tijd ergens anders leegrovend ten gunste van onszelf, In hoeverre doen we dat niet met elektrisch rijden ook, Want als we eerlijk zijn is dat volgens mij het verplaatsen van uitstoot en het mijnen onder embarmelijke omstandigheden om zoveel mogelijk batterijen te produceren zou je ook eigenlijk hetzelfde kunnen zeggen als in die VOC-tijd, ga ik wel erg ver, maar bij wijze van. Wat verstaan we nou precies onder die duurzaamheid? Want je kunt het hebben over de energietransitie, je kunt het hebben over je afval scheiden, je kunt het hebben over het feit dat er nog steeds in de chocolaindustrie slaven worden gebruikt. Ik vind het dus heel complex dat het zo allesomvattend is.
Speaker 3:Dat de 1 zegt ik vlieg niet meer want het is zo verschrikkelijk slecht.
Speaker 2:En dat
Speaker 3:de ander zegt je moet alleen nog maar Tony Chocolonie chocola eten. Nou, ik, dat weet jij dan weer niet, maar ben extreem met afval scheiden opgevoed en tweedehands kleren en dat soort zaken. Mijn tante, als die een theezakje gebruikte, dan ging het nietje van het theezakje bij het oud ijzer. Het zakje ging.
Speaker 1:Mevrouw naar mijn hoofd. Het
Speaker 3:labeltje ging bij het oud papier en het touwtje ging in de normale prullenbak. Dus echt
Speaker 2:zo, Ja, dat is heel mooi. En om jou eerst te vragen, wat is ook duurzaamheid? Ik heb mezelf heel vaak de 'volhoudbare thuismaker' genoemd. Thuismaken, want dat was de titel die ik van de Stunter kreeg toen ik het kraam Bolbank hier afhad. En volhoudbaar omdat het Zuid-Afrikaans is voor duurzaam.
Speaker 2:En volhoudbaar zit een belofte in. De manier hoe ik leef, hoe ik probeer te opereren, hoe ik mijn werk doe, maakt dat het tot een lengte van jaren voor komende generaties overal nog toepasbaar is. Duurzaam lijkt lijkt een containerbegrip, maar voorhoudbaar zit een belofte in. Ik probeer zo te leven dat het niet afbreuk doet aan het leven of het welzijn van anderen en de planeet. Ja maar.
Speaker 2:En dat helpt misschien in in jouw vraag hè van het is dus niet daarmee een absolute norm van wanneer iets wel en wanneer iets niet is. Maar het gaat over doe je goed en draag je bij.
Speaker 3:Nee dat begrijp ik. Maar die kan je dan echt zo verschrikkelijk breed trekken. Ja. Want dan gaat het ook over hoe je je kinderen opvoed en hoe je met bijvoorbeeld je vrouw of je partner omgaat.
Speaker 2:Zeker.
Speaker 1:Maar is dat dan een reden om daar wel aan te beginnen of om er niet aan te beginnen? Dat voelt een beetje alsof je het te groot maakt, dan wordt het zo groot dat je niet hoeft te. Ik vind
Speaker 3:het persoonlijk een beetje verlammend werken.
Speaker 2:Ik vind het heel moeilijk
Speaker 3:om keuzes te maken daar ook in bijvoorbeeld mijn zus zegt ik vlieg niet meer maar we gaan wel met de boot. Ja weet je hoe verschrikkelijk vervuilend boten zijn en het internationale vrachtverkeer? Het is niet normaal.
Speaker 1:Maar dan vind ik het woord verlammend wel passend, je eigenlijk zoveel vragen hebt, ook bij keuzes die anderen maken, die ook onder het mom van duurzaamheid eigenlijk gemaakt worden. Daar zijn zoveel kanttekeningen bij te plaatsen. Bijvoorbeeld die boot ten opzichte van dat fietszuiger. Ja bijvoorbeeld. Dat je denkt ja wat is daar dan de winst van hè als die er al is hè ten aanzien van het klimaat.
Speaker 1:Maar de aardigheid is, of tenminste ik veronderstel Marcel dat jij zult deze bezwaren ook kennen en zullen niet nieuw voor jou zijn, je zult je dan hopelijk ook realiseren dat de alternatieve keuzes die jij maakt ook imperfecte keuzes zijn in de zin dat je
Speaker 2:nooit Zonder meer. Streeft je ergens
Speaker 1:naar maar dat ben je niet in 1 keer dus
Speaker 2:Ik ga ook nooit zeggen dat ik het goed doe maar voor mij zit er bij mij een streven in om recht te doen, rechtvaardigheid na te streven. Zeg maar zoals de opdracht die we in Migra 6 vers 8 krijgen. Dat is zeg maar een soort levensmotto. Er is nu gezegd
Speaker 4:Ja, wacht,
Speaker 1:maar Maar dan zou je toch nog produceer
Speaker 3:je weer 2 nieuwe begrippen hè? Recht en Rechtvaardigheid.
Speaker 2:Ja, maar daar is Ja, maar
Speaker 3:daar wordt het nog groter
Speaker 2:van voor mij, Ja, dat is niet datgene wat ik jou opleg,
Speaker 3:maar dat is hetgene wat ik
Speaker 2:mezelf opleg. Maar hoe dan? En dat zeg ik daarmee niet dat ik het daarmee goed doe, maar ik probeer daarna te leven. Ik geloof dat we, dat we daar de vraag op krijgen van, hoe, heb je nou in je in je leven gestaan? Hoe hoe wat heb jij nou uitgestald naar de mensen om je heen en hoe heb jij nou met het vermogen en de talenten die je hebt gekregen proberen goed te doen?
Speaker 2:Nou dat is hoe ik het probeer in te in te vullen. En daarmee maak ik meer fouten dan dat ik goed doe. Ik probeer steeds een stapje verder te gaan, steeds een stapje meer. En het lastige is op het moment dat je voor mij is het dus niet een functie die ik doe, het is voor mij hetgene wie ik als persoon ben, en ja dan maak je het jezelf wel complex. Want als je het eenmaal iets ziet zeg maar, dan kun je het heel moeilijk weer niet zien.
Speaker 3:Dus dat wel interessant, dus jij ontleent ook een deel van je identiteit eraan. Voor mij zou het echt iets zijn, iets wat ik moet doen laat maar zeggen.
Speaker 2:Nee het is
Speaker 3:voor mij niet iets wat ik ben.
Speaker 2:Nee voor mij is het echt Ik geloof dat wij, dat ik de stap adel verplicht zeg maar. Dat is zo'n uitspraak van ja ik geloof dat wij heel veel talenten, heel veel mogelijkheden hebben. We zitten in een rijk land waar we echt keuzes kunnen maken die impact hebben op de hele wereld.
Speaker 3:Is dat zo?
Speaker 1:Ja. Wij kunnen ook keuzes maken omdat we daar centen voor hebben.
Speaker 2:Ja Ja dat is zo. Maar ik snap
Speaker 3:dat niet.
Speaker 2:Alles wat je doet, je had het net over chocola, het is voor jou nog steeds de mogelijkheid van eet je wel of niet chocola, maar ook eet je goede chocola of eet je slechte chocola? Eet je chocola met slavenhandel of zonder slavenhandel?
Speaker 1:Nu chocola met slavenhandel, ze stikken er op.
Speaker 3:Nou nee, maar Marlonian geeft bijvoorbeeld aan dat ze het niet lukt om het volledig slavenvrij te
Speaker 4:doen.
Speaker 2:Maar ze doen hun uiterste best om zo goed mogelijk. Maar wist dat een gemiddelde Nederlandse huishouden 1.6 slavendienst heeft?
Speaker 3:Ja hoe dan?
Speaker 2:Gewoon door alle producten die wij op een, op een manier verkrijgen, die relatief goedkoop of onder slechte omstandigheden zijn.
Speaker 3:Kleding bijvoorbeeld.
Speaker 2:Kleding, maar ook voedsel. Er zitten gewoon heel veel producten die geplukt en in de landbouw verwerkt worden of geoogst worden. Waar veel kinderarbeid in zit of waar mensen onder slechte omstandigheden in leven. Dus het zijn niet meer de letterlijke slaven, maar eigenlijk gewoon mensen die bijna onder die conditie moeten werken voor de Nederlandse huishoudens. En ook voor mij hè?
Speaker 2:Ik denk dat je wil
Speaker 1:het namelijk heel erg eens met wat wat je vertelt Marcel. Ik probeer ook keuzes te maken die Duurzame keuzes? Ja duurzame keuzes, keuzes ja maar wel ik herken wel wat jij zegt Job. Dat zijn wel keuzes met heel veel eigen mitsen en maren en die heel makkelijk als ik eigenlijk als de motivatie niet diep geworteld genoeg is dan heb ik daarin eigenlijk excuses om niet te handelen omdat ik inderdaad, terecht, ik heb ook een elektrische auto gekocht vorig jaar. Ja, er zit natuurlijk een technologie in en er worden grondstoffen voor gedolven en en Joa mijn zoon die is blij dat we elektrisch rijden want dan hebben we geen uitlaatgassen meer en dan zeg ik hem ook eerlijk ja maar weet je realiseer je wel dat die uitlaatgassen die zijn er nog steeds wel maar die zien wij alleen nu niet meer.
Speaker 1:Precies dat punt van dus ik realiseer me terdege dat er allerlei mitsen en maren zijn. Ik probeer dan te denken ja toch ben ik ervan overtuigd dat wij een bijdrage kunnen en ook wel moeten leveren aan die verduurzaming. Is dat een woord verduurzaming?
Speaker 3:En waar komt die overtuiging dan vandaan?
Speaker 1:Ja dat heeft iets met dat toekomstperspectief te maken. Dus dat, noemde je nou dat woord
Speaker 2:net? Volhoudbaar.
Speaker 1:Volhoudbaar. Dat heeft ermee te maken dat ik eigenlijk niet debet wil zijn aan de schuld die dan de volgende generatie eigenlijk in te lossen heeft. Dus wij doen eigenlijk een veel te groot beroep op op wat die aarde ons kan kan bieden, kan leveren en dan is dat typische woordkeuze hé als ik dat zo zeg. We pakken eigenlijk veel te veel en dat betekent nu al dat heel veel andere mensen die het nu gelijktijdig met ons leven, met heel weinig af moeten. Maar als je ook vooruit kijkt in de tijd zal dat probleem alleen maar groter worden want die schaarste neemt natuurlijk alleen maar toe.
Speaker 1:Dus ik voel een soort verbondenheid met, en daar moet je ook niet al te groots over spreken want dan zou ik mezelf vooral maar voor doen dan ik ben, maar daar zit voor mij de crux dat ik denk nu op aarde zijn er al mensen die lijden onder de keuzes die ik maak en in de toekomst zal dat alleen maar meer spelen.
Speaker 3:Hoe leiden mensen dan onder de keuzes die jij dan maakt?
Speaker 1:Het lastige vind ik daarin dat ik, zal ik meteen maar bekennen, ik denk altijd wel ik ben maar 1 En dus ik geloof heel erg in bijvoorbeeld dat een overheid kan enorm invloed uitoefenen met wetgeving en regelgeving. Grote vervuilende industrie kan gereguleerd worden en dat is eigenlijk nog de sterkste kaart die mij passief maakt hè. Dus dat de luchtvaartindustrie bijvoorbeeld eigenlijk zwaar gesponsord wordt.
Speaker 3:Ik denk bijna cynisch maakt dat je ze toch in de
Speaker 4:Nou het was nu, het was natuurlijk nu met de auto's hè. Dus we we hebben wat een Hoe lang waren we nu bezig? 12 jaar waren we aan het proberen om het aantal auto's of uitlaatgassen terug te dringen. Toen kwam het in het nieuws. Dat is dus niet gelukt.
Speaker 4:We zijn al 12 jaar lang doen we het voor niks. Want wat is het probleem nou? De auto's zijn groter geworden. Dus we zijn wel beter op de uitlaatgassen gaan letten. Maar de auto's zijn allemaal groter geworden, dus we stoten eigenlijk alsnog weer heel veel autopas noemen ze dat volgens mij,
Speaker 1:hè. Ja,
Speaker 3:een heel
Speaker 1:mooi voorbeeld.
Speaker 4:Ja, autopasy tas. Ja, maar het is gewoon maar het is om dan bij jou aan te het maakt zo het het het beuk je soms ook helemaal murf, weet je. Dat je dan gewoon denkt van, dan doe ik wat. En ik heb zeg maar echt besloten en het komt niet helemaal uit mezelf, maar ik ben hier gaan vliegen en zo. En dan denk je ja.
Speaker 3:Nee, maar dit is een mooi voorbeeld, want we hebben bijvoorbeeld in Nederland de startup LightGair gehad, voor elektrische auto's waar een groot deel vanuit zonne-energie ook gewonnen zou kunnen worden. En ze hadden zo'n efficiënte technologie ontwikkeld dat ze dus veel meer op een batterij zou kunnen rijden. Dat is het idee wat ik erbij heb. Weet je waar die uiteindelijk geproduceerd zouden gaan worden? In Finland.
Speaker 3:Niet in Nederland. Hoe had Finland dat binnengehaald? Met Europese subsidie, waar Nederland dus gewoon, ik zeg dat even heel gemakkelijk, ik chargeer, te lui was ervoor om dat binnen te halen. En dan denk ik, ja, word daar dus zo verschrikkelijk cynisch van. Dan heb je dus een ontzettend mooi concept, ze hebben het helaas niet in die vorm gehaald, maar er is nog wel een doorstart van dat bedrijf.
Speaker 3:En dan denk ik dit had je dan toch echt tot het maximale moeten inspannen als je wil verduurzamen als je minder autogas wil en dan gaan wij zeggen ja ik neem een warmtepomp want ik voel me verbonden met de volgende generatie. Ik zeg ik ze laten even plat laten zeggen, hè. Maakt niet Denk ik dat is dan Ik voel me dan gewoon een beetje cynisch en lief.
Speaker 4:Dan denk ik
Speaker 3:ja, ik denk wat heb je hier nou bij te voegen. En daarbij voeg ik eigenlijk ook wel een beetje aan wat wat Marcel zegt. Het wordt ook nog niet eens in de kerk ook, want ik vind daar toch ook een link liggen. Er wordt weinig appèl gedaan op ons christelijk moreel in de kerk.
Speaker 4:Ja, wel een goeie, want ik denk dat
Speaker 3:gaat over duurzaam.
Speaker 4:Moeten we denk ik ook wel naartoe. Want ik vraag me af, zeg maar, doet het het feit dat wij Christenen zijn, doet dat nog een schepje er bovenop? Want wat jij zegt over toekomstige generaties, dat zullen ook niet gelovigen, denk ik, zeggen. Doet het Christenen zijn, zou dat een extra appel op ons moeten doen bovenop dat appel wat andere mensen doen. Ik heb soms het idee dat christelijke duurzaamheid doet, dat dat christelijke dat eigenlijk wel, nou van ons vraagt, het is misschien wat zwaar gezegd, dat het wel eigenlijk nog even bij ons extra, zeg ik even ons.
Speaker 1:Waarom? Waarom denk je dat?
Speaker 4:Omdat je dan dus dat duurzaamheid, wat volgens mij een concept is wat we dus met zijn allen gebruiken, maar omdat je zegt dat christelijk duurzaamheid, en dan inderdaad halen we de verzen erbij, we rentmeesterschap, bla bla bla, of wel of niet. En dat we dan nog extra, omdat we christen moeten zijn, nog extra ons best moeten doen. Dus dat je dan ook vanuit die motivatie, dus dat je intrinsiek ook nog een keer vanuit dat gemotiveerde
Speaker 1:Maar dat we een soort hogere morele standaard hebben waar onszelf aan houden.
Speaker 4:Ja, dat vind ik gevaarlijk om te zeggen, maar soms denk ik wel eens van
Speaker 2:Waarom vind het gevaarlijk?
Speaker 4:Ja, omdat dat dan ook weer neerbuigend is. Misschien ook mensen die dat dan niet doen, maar
Speaker 1:ja, het zegt nog niet zo heel veel of je het ook bereikt natuurlijk.
Speaker 4:Dat snap ik wel. Marcel, dat vind ik wel mooi hoor. Want ik denk wel, los ervan of ik dan murw gebeukt wordt of niet, ik denk wel, je hebt nog je eigen verantwoordelijkheid. Ik heb daar wel iets aan bij te dragen en ik heb ook kinderen. Dat snap ik allemaal wel.
Speaker 4:Maar het is wel de spagaat waar we vanavond, ik hoop dat we daar een beetje uitkomen. Wat vind dus nou?
Speaker 1:Lastig. Ik vroeg aan Job in ieder geval heel duidelijk dat er eigenlijk jij je zoekt, er zit voor jou niet voldoende intrinsieke grond onder om dit te willen, dan geef je dat eigenlijk ook zelf toe. Ik zou dit doen omdat het moet zei je net letterlijk of doe ik je dan tekort?
Speaker 3:Nou dan doe je het iets tekort, ik begrijp wel dat je dat zo hebt, Marcel en dat vind ik heel erg mooi, zegt dit is wie ik ben.
Speaker 1:Dat onderstreep jij niet op die manier.
Speaker 3:Nee, dat voel ik niet. Ik ben, ik voel wel wat Dick zegt, Marcel mee startte is dat wij laat maar zeggen boven de schepping staan. Dat heb ik nooit zo ervaren. Ik heb wel heel duidelijk meegekregen, en zo ervaar ik dat ook, dat wij er zijn om ook voor die te zorgen. Dat heb ik wel degelijk altijd zo gevoeld.
Speaker 3:Daar heb ik overigens nog nooit in de afgelopen 38 jaar, maar voor zover ik het kon registreren, een preek over gehad. In de kerk.
Speaker 1:Oké, ook wel.
Speaker 3:Ja? Dat je, dat je, dat je goed voor de aarde moet zorgen?
Speaker 1:Nee. Daar heb ik
Speaker 3:echt nog nooit een preek over.
Speaker 2:Maar de kerk, de kerk was relatief laat ten opzichte van andere organisaties. Dat, dat, dat is wel de opmerking en dat komt denk ik voort omdat ze misschien daar ook wel andere visies op hebben gehad. Of een ander een ander vertrekpunt hebben gehad, of een ander toekomstperspectief.
Speaker 4:Ja, denk dat is ook lastig, want dat is natuurlijk ook, je had heel lang een visie en dan komt er nu natuurlijk ook, omdat in de maatschappij dan natuurlijk verandert, komt er een visie. Ik kan me ook wel voorstellen dat heel veel mensen dachten ja, heb ik in mijn kindertijd helemaal nooit over gehoord. Ik dacht dat we hier maar tijdelijk op aarde waren en we zijn eigenlijk, ik word hier geboren, maar het is er een beetje uitzitten.
Speaker 3:Ze zijn helemaal onze burgers.
Speaker 4:Ja, precies. En en en nu in 1 keer horen ze halverwege hun leven dat visie die ze dan altijd vanaf de kansel hebben gehoord, nu in 1 keer anders moeten doen. Dat dat ik dat vind ik wel lastig, hoor. Want ik ben heel erg voorstander van die groene theologie, maar ik ik kan me wel
Speaker 3:voorstellen Groene theologie?
Speaker 4:Ja, de groene theoloog hebben, hè?
Speaker 3:Echt? Nee, ja. Dat is ook niet of je mij
Speaker 4:Nou, zie gewoon
Speaker 1:gewoon in de verkeerde hoek
Speaker 2:Dat zei
Speaker 1:genoeg, joh. Dat zegt genoeg.
Speaker 2:Ja, een groene kerk. Jij hebt weer de economische sprekers.
Speaker 4:Ja, precies. Nee, maar alsnog dan
Speaker 1:Om vaart even geen
Speaker 4:dat je wel merkt, maar misschien is dat ook weet je wat Marcel wilde zeggen dat je dan dat het iets voor de laatste jaren is en dat mensen dan die daar die je niet meteen meekrijgt omdat dat omdat dat verhaal ook zo
Speaker 1:Ik maak dan even de vergelijking schiet in mij schiet mij te binnen als je zwanger bent dan zijn er allerlei dingen die je beter niet kan doen en niet kan eten en dingen die je wel kan doen en dat is nogal tijdgebonden hè dus als je 10 jaar geleden zwanger was dan wrat je gewoon 1 of andere obscure kaas waar je nu Roken, drinken? Nou ja dat is een beetje overdreven maar je snapt waar naartoe ga.
Speaker 2:Wel denk ik.
Speaker 1:Het idee van wat de norm daarin is veranderd en als we niet oppassen dan zien we relativeren we eigenlijk klimaat op een soortgelijke manier alsof dat een soort
Speaker 2:tijd is geworden. Mag hem toch een stapje een stapje dieper doen hè?
Speaker 1:Nog dieper?
Speaker 2:Kijk volgens mij
Speaker 1:We hadden toch gezegd dat het ook leuk moest blijven.
Speaker 2:U mag zometeen lachen. Nee, volgens mij zijn wij zo wereldburger geworden dat wij eigenlijk gewoon meedoen met de rest. Ik bedoel, het gaat ons ook om geld verdienen en om luxe, welvaart en comfort enzovoorts. En het feit dat wij met een andere boodschap hier op aarde zijn geplaatst, met een andere missie, andere doel.
Speaker 1:Als Christen bedoel je?
Speaker 2:Als Christen. Maar dat wij ons eigenlijk ook vooral vereenzelvigen met mensen die niet christen zijn, dat maakt dat we misschien gewoon die boodschap ook niet meer zien. Of dat we eigenlijk gewoon denken van het speelt niet'. Volgens mij krijgen we regelmatig de opdracht van 'hey, ga dan heen, maak alle volken tot mijn discipelen'. En om dat te doen zegt Jezus van 'Hé, loop dan die extra mijl mee'.
Speaker 2:Dus als je een vraag stelt wordt van 'Klaag niet, doe en wees zelfs voorloper erin'. Streef rechtvaardigheid na. Het zijn allemaal thema's zeg maar die wij als gisteren meekrijgen. Waarin we het verschil mogen maken, waarin we het voorbeeld mogen zijn. En ik denk dat dat heel breed is.
Speaker 2:En ja, daaraan doen we het nooit goed genoeg. Maar dat zeggen we ook. Wij beweren nergens als gisteren dat we beter zijn dan welke andere wereldburger ook.
Speaker 1:Daar stralen we misschien onbedoelt wel eens uit.
Speaker 2:Ja, daar zit misschien wel onze grote valkuil in. Net alsof wij ons voor kunnen laten staan op wie we zijn of wat we doen. Nee, hebben minstens zoveel genade nodig als als elke niet-gristen. Alleen wij mogen een soort dienend en inspirerend voorbeeld zijn. We mogen aan Jezus' naam volgen.
Speaker 1:Ja is dit niet ga toch Toch vind ik het ook als het om dit thema duurzaamheid gaat ook wel soms een beetje zelfoverschat. Ik voel echt wel wat voor die relativering van Job dat hij zegt ja weet je dan doe ik dit maar dan daar gebeurt er dat en wat wat is dan het effect is dus een druppel het druppel op een gloeiende plaat argument eigenlijk hè. Wat, en we zeggen dan we hebben natuurlijk heel lang die campagne gehad van Sier, een beter milieu begint bij jezelf. Werp ons juist heel erg terug op die individuele verantwoordelijkheid die we hebben, dus ga niet om je heen kijken, verwachten niet van anderen, begin gewoon in het klein bij wat jij kan doen. En dat is eigenlijk en dat is wat ik jou ook hoor betoog, maar dan geworteld ook vanuit een Bijbelse kijk op de wereld.
Speaker 1:Daar herken ik me ook in. Ik kan niet ontkennen als je dat vertelt dat ik dan wel hier moeite mee heb van hoe houdbaar is het om zo zeg maar vanuit het individuele perspectief het goede te willen doen en het goede naast te streven als om je heen je om je heen Als
Speaker 2:een beetje op ondernemer. Dus volgens mij wat ik zeg is van niet dat je moet blijven bij datgene wat jij in je privéleven kan doen. Maar Job kan als ondernemer hoe hij met zijn mensen omgaat dat stapt duurzaamheid uit.
Speaker 3:Ja, maar dat is maar dat heeft dus te maken met het het begrip duurzaamheid denk ik. Want als jij duurzaamheid en ondernemen combineert dan mijn haar recht overeind staan. Want ik moet de CO2-uitstoot per medewerkers straks gaan rapporteren. Gets idee.
Speaker 2:Ja, maar het begint toch al met gewoon hoe jij gewoon jouw jouw arbeidsvoorwaarden voor je mensen hebt staan. Ja. Als jij dat gewoon goed neerzet. Als je
Speaker 3:Als jij dat ook duurzaamheid vindt.
Speaker 2:Ja, maar duurzaamheid begint met sociale duurzaamheid. Met het welzijn van mensen.
Speaker 3:Ja, oké, maar dat is
Speaker 2:de en 3. En dan pas komt misschien, dan heb je nog iets met met hoe je met met de ecologie omgaat. Iets met hoe je met gezondheid, iets met co 2, iets met energie Ja, precies. Materiaal gebruik. Dat is samen is dat duurzaamheid.
Speaker 3:Ja, maar dan dan dan maak je mij zo breed.
Speaker 2:Daarom negeerde ik zo mooi van dat ik zo mooi van de vorige keer ging het over wezenarmen.
Speaker 4:Nee, hè.
Speaker 2:Dat dat is daar begint duurzaamheid.
Speaker 3:Ja, nee, maar dus als je dus duurzaamheid zo breed maakt, dan valt er altijd wel iets in duurzaamheid natuurlijk.
Speaker 2:En daarin kun je altijd een stapje zetten.
Speaker 3:En dan Nee, maar dat dat ben ik met je eens. Maar dat ligt een niveau hoger op, denk ik, wat voor mens je wil zijn en hoe je met de
Speaker 1:Ja, je haalt er ook wel een beetje de ziel uit door het te voor alledaagse, hè. Dus de passie, wil als ik jou net hoor praten Marcel over wat jou drijft om die duurzame keuzes te maken en we zouden nu om om Job een beetje tegemoet te komen zeggen van nou Job maar als jij goede arbeidsvoorwaarden maakt, klop je op je schouder dan ben je eigenlijk ook goed bezig.
Speaker 2:Nou maar het voelt Er
Speaker 1:is een erg grote tegemoetkoming bij je op.
Speaker 2:Je, we kunnen de aarde, we kunnen wel zeggen van we moeten minder Kooldioxide uitstoten om daarmee te zorgen dat we de klimaatverandering om zeep of tenminste de klimaatverandering stoppen. Ja. Maar de aarde heeft het niet nodig. De aarde redt zich wel. Alleen er is geen plekje meer voor de mensen erop.
Speaker 2:En dus eigenlijk de reden- Nee, je moet dus echt gaan.
Speaker 1:Ja, zijn nu ook
Speaker 3:nog nooit naar bekeken.
Speaker 2:De zesde uitsterksgolf van allerlei allerlei dieren en insecten. De gevolg is dat zo meteen de mens geen plekje meer heeft. En we weten dat we die stappen zetten en de vraag is alleen als jij zometeen als jouw kinderen bij wijze van spreken zelf kinderen krijgen, hé opa opa Remco of opa Job, wat heb jij nou gedaan toen je wist toen je dat in het artikel was dat er iets aan de hand is? Wat heb jij nou gezorgd dat ik nou nog een plekje heb? De gemiddelde Nederlander heeft 3.5 aarde nodig.
Speaker 1:Ja maar dat is dan maak je precies mijn punt want dat zegt opa Job. Ja maar ik heb mijn arbeidsvoorwaarden aangepast en dan zegt die kleinzoon wat een lul ben jij joh je had 100 keer zoveel moeten doen om te voorkomen welke de shit waarin ik nu zit.
Speaker 2:Nee maar maar dus
Speaker 1:De lat moet hoger. Nee maar
Speaker 3:maar maar dit heeft allemaal met urgentie te maken.
Speaker 2:Kan toch je drive, zeg maar, het kan mensen zijn en om die mensen, en misschien zou je dat wel je eigen nakomelingen, om die mensen zet je ook stappen op ander niveau. En nogmaals, doe het ook niet allemaal goed hè. Het zijn gewoon weer dingen die ik fout doe dan ik goed doe. Maar ik probeer gewoon stapjes te zetten en dan ja weet je, is
Speaker 1:niet zo
Speaker 2:moeilijk om te laten zien wat ik niet goed doe.
Speaker 1:Ja ik vind het, ik wil wel nog even naar het punt van die urgentie toe, want dat is wat ik dan, wat het met mij doet, dat ik denk ja, die de dat het voltrekt zich voor onze ogen. Zo ervaar ik dat hè, daar kan je natuurlijk nog heel anders naar kijken hè. Je kunt zeggen van nou ja weet je je moet een beetje uitzoomen en als je hè dat het bestaan van de aarde een beetje in conjuncturen ziet dan zitten we nu in een periode dat het wat extremer is, maar ja weet je die hebben periodes hebben we eerder gekend en we zijn er allemaal nog steeds. Hè dus Er zijn mensen vorige
Speaker 2:keer waren er volgens, zelfs volgens de evolutietherine geen mensen hè?
Speaker 1:Nee ja, dat een goede nuance ja.
Speaker 2:Dus ik zou dat niet helemaal vergelijken.
Speaker 4:We zitten
Speaker 3:nog in de ijstijd volgens mij.
Speaker 1:Er zijn natuurlijk wel mensen die op die manier proberen dat wat er nu gebeurt te relativeren door te zeggen hé dat is een grote
Speaker 4:Maar weet
Speaker 2:je, het enige wat je wat terecht is Dat niet te bestrijden want
Speaker 1:ik vind echt Er
Speaker 2:is altijd meer of minder maar Kooldioxide. Alleen de impact die wij als mensen hebben, die versterkt enorm. En dat is datgene wat je ook haast niet kan ontkennen. Ontken helemaal niet dat er echt verschil zit in waarin de mensen of waarin de aarde sowieso daar variatie in heeft. Maar de laatste keer dat we op dit niveau waren, dat was zeg maar voor de laatste ijstijd zeg maar.
Speaker 2:En dat was tijdens 1 van die uitstrevingsgolven. Toen hadden we net zoveel Kooldioxide in de
Speaker 1:lucht als nu. Oké. Ja, mij hoor, ben aan boord zeg maar, maar ik probeer maar te zeggen dat er mensen zijn die de urgentie totaal weg relativeren. Dat doen wij volgens mij niet hier, maar we hebben wel een misschien een verschillend gevoel bij die urgentie en wat jij dan ook substantieel kan bijdragen hè en doe je dan doe je dan genoeg en dat vind ik lastig. We hadden laatst in de in de kerkenraad waar ik ouderling ben hadden we het over hadden we een inleiding en iemand had het over dit onderwerp en die zei van ja wat moet je nou eigenlijk doen als je met elkaar praat en je iemand vertelt iets en het meest geijkte voorbeeld is de vliegvakantie dan zeg je dan joh hartstikke leuk joh top ga lekker op vakantie geniet ervan of of zeg je dan juist ga je met vliegtuig?
Speaker 1:Gewoon niet zo belerend als ik het nu uitspreek maar wel even laten merken van hey dat dat valt mij op en nou daar komt dan ging het gesprek daarna even over van hoe verhoudt je je nou tot die andere mens? Want de ene kant probeer je zelf keuzes te maken, de ander doet dat niet waardoor je ook je eigen keuzes zinloos kunnen lijken vooral als je zwaar in de minderheid zou zijn en ik vond het wel sterk dat dat diegene zei van nou nee ik denk dat het goed is om gewoon op een vriendelijke manier weliswaar maar wel iets te zeggen want anders dan als we dat niet zouden doen, dan doen we denk ik, persoonlijk dus ook, niet genoeg om het tij te keren.
Speaker 2:Ben het
Speaker 3:daar echt helemaal niet mee eens.
Speaker 1:Dan vliegen de hoogte kan op eigenlijk.
Speaker 3:In mijn vliegvakantie, hoe en dan kom ik ook weer.
Speaker 1:Ik ben er heel erg van terug.
Speaker 3:Nee maar geloof jij? Maar volgens mij staat het voor 4 procent van de totale co 2 uitstoot.
Speaker 1:En je mag ook een ander voorbeeld nemen.
Speaker 3:Nee oké. Wat ik urgentie vind ik loop, ik ging lopend boodschappen doen. Ik loop terug en er ligt een grote vuilniszak op straat vol met plastic. En iedereen loopt er gewoon mee. Ja, die ruim ik op en gooi ik in de plastic bak thuis.
Speaker 3:En loop ik dus een de halve weg te zeulen met de vuilniszak van hun banden. Als mijn kinderen op straat lopen, die trappen tegen afval aan. Als je erop staat of je trapt er tegenaan, kan je het ook weggooien, stoppen, oprapen, in de prullenbak met dat soort spul. Dat vind ik urgentie. En dan vind ik nog een ander aspect zit aan dit hele ding.
Speaker 3:Wij praten hier allemaal vanuit onze westerse samenleving. Wij kunnen bijvoorbeeld biologisch eten betalen. Ja, ik denk dat er een hele grote groep is in deze samenleving die helemaal geen biologisch eten kan betalen. Mijn vrouw wil altijd biologische honing uit de buurt hebben, want wat uit de fabriek komt is niet goed En uit de buurt heb je er ook nog in je immuunsysteem wat aan. Dat kost handen met geld bij wijze van.
Speaker 1:Ik ik denk Houdt niet bij wijze van?
Speaker 3:Nou, ik weet niet de prijs van honing, dus ik durf dit het niet zo hard te zeggen. Maar daar daar zit nogal een groot aspect aan duurzaamheid. Een warmtepomp, 80 procent van de samenleving gaat dat niet kunnen betalen, zou ik je Maar
Speaker 1:wat is dan je onderliggende punt daarmee? Zeg je
Speaker 3:Hoe kan zo iemand nou urgentie voelen bij vliegvakanties, elektrisch rijden? Die is al blij dat die gewoon een klein autootje kan kopen bij wijze van spreken of draaiende kan houden.
Speaker 1:Er zijn ook een soort luxe keuzes eigenlijk?
Speaker 3:Ik vind duurzaamheid voor nu ook extreme luxe nog, als je het over dit soort onderdelen hebt. En het voelt voor mij soms als complete willekeur. En ik heb het idee dat de overheid er veel meer in moet doen. En daarmee wil ik het niet buiten mezelf leggen, want die plastic zak waarmee ik terug wandel vanaf de supermarkt, die moet ik nog steeds weggooien van mezelf. Dat ligt deels ook in mijn opvoeding, want dan hoort de stem van mijn moeder in mijn aftrap.
Speaker 1:Daar hebben we allemaal wat trots
Speaker 4:Daar ben ik heel eerlijk in.
Speaker 1:Werkt ook in de kerken. Jij hebt natuurlijk ook persoonlijk in meer of mindere mate iets met dit onderwerp. Sleep je ook zo'n zak achter je aan?
Speaker 4:Nou, sowieso ik vind het altijd met jongeren, ik denk altijd van
Speaker 1:Geen antwoord hè?
Speaker 2:Die zijn
Speaker 4:kijk kijk en dat trouwens trouwens wel. Dat is echt mijn grootste ergernis gewoon iets onderweg tegenkomen, want mensen hebben nee dat
Speaker 3:Ik zo'n regeltje voor mezelf, want ik hoef niet van mijn fiets af te springen laat maar zeggen weet je wel? Dus als ik aan het fietsen ben mag ik
Speaker 4:Nee maar ik vind het erg lastig. Alleen al als nee nee ik kan er ook heel slecht tegen. Maar nee de ik merk gewoon dat vind ik zo ik ik was zo grappig want ik een tijdje geleden gingen we pizza eten met met de jongeren. En ik ik had niet van tevoren bestelling opgenomen, dus ik dacht weet je wat? Ik doe gewoon de helft doe ik gewoon geen vlees, want dit is de nieuwe generatie weet je wel.
Speaker 4:Gen Z die zit helemaal gewoon Ja. Geen al die dingen bleven liggen. Gewoon allemaal niemand wilde die broccoli ding zeg maar. Die mocht ik allemaal zelf opeten. En toen dacht ik wel iets van wauw, we hebben het hier wel altijd met een groep mensen over hier aan tafel doen we allemaal echt ons best zo weet je wel.
Speaker 4:En dan zit er nu alles in of iemand een warmtepomp heeft of plastic weggooit. Maar ik vraag me af hoe ver dit naar beneden zinkt. En of dit niet zeg maar of we dit met een paar mensen die het misschien heel goed hebben, hebben we het er allemaal over. Maar ik vraag me hoe het diep daar beneden, en dan heb ik het nog niet eens over wereldwijd, waarin ik denk dat de Chinezen nu ongeveer nu ook denken van, 'Hey, jullie hebben afgelopen jaren de aarde leeggeroofd. Nu is het onze tijd, nu hebben wij geld.' Dus ik vind het zo groot.
Speaker 4:Dan vind ik af en toe zeg maar het idee dat ik dingen hier mezelf ontzeg, vind ik mooi vanuit een soort moreel opzicht of zo. Maar om nou te vragen of daar dan iets aan bijdraagt aan wat er dan ook.
Speaker 3:Maar koop je dan een
Speaker 2:soort van schuldgevoel af? Ja, misschien wel.
Speaker 4:Ik vind ook als je in zo'n Gretat Tunberg kijkt, die documentaire past weer op, die heb ik toen ook gezien dat zij dan zo echt gewoon kapt met naar school gaan. Ik zag iets in haar ogen waarvan ik dacht, jij voelt iets wat ik nog nooit heb gevoeld. Zij denkt echt gewoon, morgen vergaat die hele aarde, weet je wel? En ik denk ik denk ook nog wel een beetje van, ja, ik doe dit allemaal wel en ik doe mijn best, maar uiteindelijk moeten we met zijn allen doen. Dat komt vast nog wel goed achter idee.
Speaker 4:En dat was, ja, en in de kerk weet je, dat vind ik dat dus lastig, omdat ik de kerk nou ja, daar dat bedoelde ik ook net hiervoor met dat punt van dat we nu dan groene theologie gaan doen, maar het is zo'n oud boek, weet je wel? Het had, het stond er altijd al, weet wel? Die tekst stond er altijd al eigenlijk dat we samen moesten zijn, maar klaarblijkelijk hebben we die tekst dus altijd zo gelezen. Ongeveer 2000 jaar of zo, weet je wel. Toen zijn we in 2001, zijn we het in 1 keer anders gaan lezen en toen dachten we in 1 keer volgens mij staat hier iets over duurzaamheid.
Speaker 4:En dat vind ik heel lastig aan zoiets oud boek. Ik kan het er nu ook wel in lezen, maar ik vind dat met al die thema's vind ik dat soms heel lastig aan wat de Bijbel is en dat het zo'n oesterk principe is en dat we dan nu in 1 keer daar dus christelijke duurzaamheid van maken.
Speaker 1:Maar wat ik me afvraag, waarom biedt dat de levenswijze en de kijk die Marcel hier vanavond vertelt ons dan niet de oplossing? Hij zegt eigenlijk joh doe doe wat je kan, neem kleine stappen, probeer elke keer een stapje te zetten. Dat hoor ik jou zeggen en voor ons ben jij iemand bij wijze van spreken met 12 windmolens op zijn dak omdat jij misschien al wel 20 jaar stapjes zette. Ander Eentje begint nu net met stapjes zetten. Dus dat daar een heel groot gat is tussen waar iemand staat die nu net begint met duurzame keuzes maken versus iemand die dat al veel langer doet.
Speaker 1:Dat is dan evident maar dat mag dan ook toch? Wat wat jij volgens mij probeert over te brengen maar dat moet je vooral zelf aangeven maar is kijk om je heen neem die opdracht serieus en en en kijk wat je kan doen en neem en blijf jezelf elke keer aanvoeren om elke keer een stap te zetten.
Speaker 2:Het is volgens mij elke dag een keus of je bijdraagt aan het probleem of dat je bijdraagt aan de oplossing. Zit niks tussenin.
Speaker 4:Nou, maar ik vind het ook wel een mooie opdracht, maar ik vraag me af als we het dan zeg maar over urgentie hebben of dit dan dus genoeg is als we ons dit allemaal zelf doen en dat we eigenlijk kunnen we helemaal geen genoegen meenemen dat iemand zegt ik heb hier even nog een half jaar nodig voor die stapjes. Eigenlijk moeten we niet zo langzamerhand zeggen van
Speaker 2:Als je nu kijkt hè? Ik bedoel even als je dan de Kooldioxide opgave hebt die die er is. We streven nu af op een kleine 3 graad. Maar we hadden met 0.6 graad hadden we ongeveer, dan was de wereld al te klein en overal waren we alle branden. We zaten dit jaar op 1.8 graad.
Speaker 2:7 maand achter elkaar hadden we oldtim highs. En dat lag deels aan El Niño en deels aan de andere. Dus in theorie zou het over 2 jaar, misschien als El Niño wordt, misschien weer 0.7 graad kleiner worden. Maar we zitten gewoon eigenlijk op het niveau waar we in 2050 zitten en dan zouden we weer naar beneden moeten gaan. Dus de kans dat we überhaupt dat herhalen is er niet.
Speaker 2:De vraag is alleen, wil je naar de toekomst toe, sta je toe dat het alleen maar erger wordt en maak je dat niet uit en met alle gevolgen voordien? Of heb je zoiets van nee ik wil eigenlijk kijken van dat we toch nog met de kaart
Speaker 4:nee maar dat onderschrijf ik ook
Speaker 1:hoor en
Speaker 4:ik denk ook dat iedereen zelfs als ze naar jou luisteren en dan vanaf morgen dan zeggen ze van nou wat Marcel zegt dat is hartstikke goed en en als je dan van grote groepen spreekt dat iedereen in die zaal dat doet maar dan denk ik alsnog van wie zetten we in beweging en is het wel genoeg en gaat het alsnog niet te langzaam als we ons allemaal moeten Het
Speaker 2:fijn dat we het hier nu over hebben. Ik bedoel Job en ik hadden dat gesprek hè en wij we porden wel eens een keer wat dus het gaat er soms om hoe ga je dat olievlekje, wat natuurlijk een heel foute woordkeus daarin is, hoe laat je dat nou uitbreiden? Kijk, mijn, ik werk bij een, bij een projectontwikkelaar en bij projectontwikkeling zetten we dingen neer die woningen neer die daar 150, 200 jaar staan. Dan kun je neerzetten van je kan iets neerzetten wat eigenlijk gewoon slecht is en je kan iets neerzetten wat goed is. Als je een energieneutrale woning neerzet, dan betekent dat die woning voor het verwarmen, koelen, ventileren de komende 150 jaar geen energie nodig hebben.
Speaker 2:Nog wel voor de televisie enzovoort, maar dat is een keuze zeg maar hoe duurzaam maak je de woning. Nog veel meer impact heeft hoeveel beton en hoeveel cement gebruik je? Want dat is de uitstoot die al heeft plaatsgevonden en heel extreem is. Dus het is continu weer die keuze die we moeten doen. Vanuit mijn visie, mijn rol wat ik privé heb gedaan, heb ik indruk gemaakt binnen bedrijf waar ik werk.
Speaker 2:Ik ben gevraagd van Marcel wil je dat voor ons ook doen? Ik mag nu hen helpen om allemaal die stapjes te zetten. Dat betekent dat naast dat ik iets privé doe, dat kan ik iets in mijn eigen project doen, mag ik nu een bedrijf van 70 mensen helpen om steeds een stapje duurder te doen. Zijn we nu bezig om te kijken hoe gaan we nou een route creëren dat wij in 2030 CO2-neutraal bedrijfsvoering en CO2-neutrale woningen proberen neer te zetten. Dus uiteindelijk is het als je visie gedreven het niet alleen een rol is, niet alleen een visionair is, maar omdat als je het doorleeft zeg maar, dan kun je ook kijken van hey waar zit je cirkel van invloed, die cirkel van betrokkenheid en welke stapjes kun je zetten in je kerk, in het bedrijf waar je werkt, in de familie die je zit.
Speaker 2:De grootste van mijn familie is inmiddels vegetarisch. Nou ja een uit een uitbreidende rol en ik probeer daarin als als ik die vraag krijg, ja die vraag te beantwoorden en gewoon mensen te helpen om zelf als ze als ze die behoefte hebben die stappen te zetten. Nou ik help, ik probeer daarin niet normatief te zijn van wat mensen moeten doen, vooral te laten zien wat kan. En inspireren en dienend zeg maar. En zonder de maat te nemen, want ik, ja weet je, ik doe het zelf ook niet goed.
Speaker 1:Wat is het dienend aan dan?
Speaker 2:Ondersteunend, dus als je vraagt mensen Ik geloof dat.
Speaker 1:Het overwegen, die dan bij jou te raden kunnen Precies, dus
Speaker 2:collega's van mij met de vraag komen van 'hey Marcel hoe moet ik dat doen?' Als ik niks geen antwoord geef dan weet ik 1 ding zeker, dan wordt er niks meer gedaan. Dus ik ben continu sta ik aan om zodra die vraag komt ze nou ja zo snel mogelijk te beantwoorden Ja
Speaker 1:maar ik denk dan nadien niet denk ik meer aan voetenwassen terwijl als iemand mij zou bevragen op een onderwerp waar ik intrinsiek op gemotiveerd bent en bevlogen over ben of dan zou ik niet doe er maar mij een kwartje in. Je krijgt van 5 euro woorden weet je wel. Dat voelt niet over. Maar er
Speaker 2:zijn genoeg mensen die als functionaris opereren die hebben een 9 tot 5 mentaliteit. Nee, ik heb er
Speaker 3:Ja, zeker. Te maken met dat die zegt dat het echt hij is het.
Speaker 1:Ja, ja, precies.
Speaker 2:En en dat is omdat het
Speaker 4:Maar ik dacht wel dat die dat die de banden van jouw v 8 had doorgestoken dat hij dan wel helpt om er dan een nieuwe band op
Speaker 2:te rijden. Nee, maar hij had wel, hij had, hij had de auto van een andere vriend alleen. En toen zei die wel van Tesla elektrisch rijden is
Speaker 4:de toekomst.
Speaker 2:Gaf hij toen wel
Speaker 3:eerder toe. Zeker.
Speaker 2:Dit echt een
Speaker 1:Ja dit is een duidelijke Wat mensen niet kunnen zien, jullie moeten het doen met alleen de audio, maar er zit iemand in dit geval recht tegenover mij die dat ook wel
Speaker 4:Daar kunnen we niet ontkennen.
Speaker 1:Nee maar hoe je erover praat ik vind het ik vind het inspirerend en je ziet aan hoe je het verwoord maar ook hoe je erbij kijkt en hoe je erover bij gaat glimmen en glipt.
Speaker 4:Ik had ook een camera bij ons.
Speaker 1:Nee maar ja dat is waar we dit keer niet, wilde ik jullie niet aandoen. Nee maar er gaat wel wat vanuit wil ik maar zeggen. Dat vind ik een positief punt om mee af te ronden. Wij zouden dit nog wel een tijdje volhouden met elkaar. Job heeft nog een artikel voor zich met allerlei zaken die we nog zouden kunnen behandelen.
Speaker 1:Helaas dat moet dan in het tweede deel wat er dan nooit komt ofwel maar. Marcel en Nick natuurlijk, dank jullie wel voor vanavond. Ik vond het een, ik vond het wel lekker. Beetje discussiëren ook. Tempo.
Speaker 1:Beetje tempo.
Speaker 2:Heel erg bedankt.
Speaker 1:En wie weet Dank je wel. Je wel. Ja, joh. En dan dan is zo'n aflevering, dat ben ik nog vergeten te vertellen, aflevering 83. Ook zo weer voorbij, hè?
Speaker 1:We zijn wel over de magische grens van 40 minuten heen gegaan. Dat moet Dick mij maar vergeven want ja, hij was er ook zelf bij natuurlijk en om nou allerlei dingetjes ertussen weg te knippen om net binnen de 40 minuten te blijven, ging me toch te ver. Hey, ik hoop dat je een interessant gesprek vond en dat je met plezier geluisterd hebt. Daarvoor maken wij een geloofsvoer gesprek en we maken ook een website, of we hebben ook een website. Daar staan ook blogs op en daar delen we ook muziek.
Speaker 1:Dick en ik houden ook van lijstjes maken aan het einde van het jaar. Muzieklijstjes, tv-serielijstjes, filmlijstjes en we zijn ook gestart een tijdje terug met een heuse nieuwsbrief en die heet Krachtvoer. Daar kan je je op abonneren. Ga gewoon naar geloofsvoer punt nl dan vind je daar vrij snel een of andere button. Daar klik je op, vul het formuliertje in, dat betekent e-mailadres en je voornaam als je wil en je wordt op de verzendlijst geplaatst en ontvangt dan een keer in de paar maanden tijd een nieuwsbrief van ons waar niet alleen de podcast in staan maar dus ook onze blogs en muziek en andere leuke dingetjes.
Speaker 1:Dus als je bij wilt blijven abonneer je en voor nu graag tot over 2 weken.
