#122 Samen terugkijken op ons HLD kerkbezoek (met Dick, Koos en Raphael)

Renco:

Welkom bij geloofsvoer gesprek, een podcast over geloof, religie en kerk in de brede zin.

Dick:

Ik ben Dick en altijd op zoek naar de diepte in geloofsvragen. Wat drijft ons? Inspireert ons? En waar kunnen we misschien afscheid van nemen?

Renco:

En ik ben Renco en ik mag graag de praktische kant van het geloof bespreken. Hoe maken we

Dick:

het relevant en toegankelijk voor iedereen? In deze podcast delen we soms met gasten verhalen, ideeën en onze bedenkingen. Geen onderwerp is te groot of te klein. Of je nu

Renco:

al jaren gelooft, twijfelt of gewoon nieuwsgierig bent. Leuk dat je luistert

Dick:

naar geloofsvoer gesprek.

Renco:

Ja, het is de hoogste tijd om eens een keer weer een nieuwe aflevering van geloofsvoer gesprek op te nemen op mijn zolderkamer. En dus ik zit hier in de vertrouwde setting met Dick schuin tegenover mij op de bureaustoel van mijn dochter. Dus die zit net 10 centimeter lager dan dat ik zit. Dick, mooi dat je weer bent.

Dick:

Ja, ik stond ook bij het verkeerde huis. Ik was gewoon helemaal ontwend. Serieus? Nee, natuurlijk niet.

Dick:

Maar het is serieus lang geleden dat we weer hier aan bureau zaten. Volgens mij is dat echt een aantal maanden geleden denk ik.

Renco:

Ja, we zijn natuurlijk nu helemaal mobile on the go met onze mobiele kit. Maar nu zijn we gewoon even weer in de statische setting om die uitmuntende geluidskwaliteit natuurlijk ook te maken.

Dick:

Je hebt net een compliment gekregen, nu gaan we dat ook weer helemaal

Renco:

uitmelken . Ja, want er is ook een concrete aanleiding om weer op deze manier te podcasten, want ik kijk op het scherm ook nog naar 2 gasten. In de vorige aflevering ook al aangekondigd. 2 gasten waar we eerder mee gepodcast hebben. Alleen toen waren wij gast.

Renco:

En dat zijn Koos en Rafael. Dus het is misschien vooral leuk als jullie jezelf even voorstellen. Koos, wil jij aftrappen?

Koos:

Ja, zeker. Bedankt, Renco en Dick. Fijn dat wij bij jullie een soort uitzending of moet je zeggen, in jullie aflevering mogen. Ja, mijn naam is Koos, ik ben 52, onlangs geworden en ik woon in Groningen. En ik ben ambtenaar als beroep manager.

Koos:

Ik vind het heel leuk om over het geloof te spreken. Dus daarom, en ik doe ook graag met Raffel, mijn hele goede vriend. En nou, dat doen we al heel lang. Op een gegeven moment hadden we zoiets van, we kunnen ook best wel delen met wat wij zo met elkaar bespreken. Toen zijn we op een gegeven moment begonnen met een aflevering te maken, een podcast te maken.

Koos:

Dat doen we nu al meer dan een jaar. Aankomend april 2 jaar. Dat gaat goed.

Renco:

Waar we nu in de aflevering waren, was het volgens mij net ongeveer een jaar. Meel ik mij te herinneren. Dat was in april.

Koos:

Ja, nou, zie. Dus dat is leuk. En wat kan ik nog meer over mezelf vertellen? Wat wil je allemaal meer weten?

Renco:

Ja, bent net een getrouwd man.

Koos:

Ja, ik ben net een getrouwd man. Klopt. Ik ben heel blij en gelukkig. Ik ben ook net terug van huwelijksreis. En ja, ik heb zelf 4 kinderen.

Koos:

Mijn nieuwe vrouw heeft 5 kinderen, dus samen hebben we 9 kinderen. Dus we hebben een enorm groot samengesteld gezin. Dus nou, dat is een leven vol met vrolijkheid zal ik maar zeggen. Met heel veel dynamiek.

Renco:

Nou, Leuk dat je in die dynamiek koos nog tijd vond voor een opname.

Koos:

Ja, ja, is goed. Want vanavond rijd ik al die kant op, naar haar toe. Maar goed, ik heb toch even tijd gemaakt voor deze, voor dit moment samen met jullie.

Renco:

Yes.

Koos:

Yes.

Renco:

Mooi, hé, en de andere gast is tevens de man achter het feit dat wij überhaupt transcripten hebben in onze podcast en hoofdstukken. En dat kijk ik allemaal af bij niemand minder dan Rafael.

Raphael:

Ja, dankjewel voor de introductie en graag gedaan. Ja, ik ben Raphael, Raphael Goud, ik kom ook uit Groningen. Ik ken Koos al heel lang. We gaan allebei naar dezelfde kerk. En ik heb zelf 3 kinderen en een lieftallige vrouw.

Raphael:

En ja, ik ben IT'er van beroep. ICT beheerder bij een drukkerij in Groningen. Waar ik eigenlijk van alles doe. Van telefonie tot werkplekbeheer, software. Ja.

Raphael:

Van alles eigenlijk.

Dick:

Security.

Renco:

Daar komen dus ook die leuke technische podcast ideeën vandaan.

Raphael:

Ja, ja, ik vind het echt heel erg leuk om Ik heb ook een homelab. En waar ik dingen in experimenteer met software en dat soort dingen. Ja, vind ik echt superleuk.

Renco:

Ja, nou wij vragen er wel bij, dus wij houden dit allemaal goed in de gaten. Mensen die onze podcast luisteren, die kunnen volgens mij tegenwoordig ook een verwijzing in onze show notes zien, daar een specifieke app waar je dan de podcast mee kan luisteren. En dan in de app licht dan ook het fotootje op van degene die praat, terwijl het transcript ook helemaal op tijd meeloopt dan. Nou, het is echt geweldig.

Raphael:

Ja, klopt ja.

Renco:

Ik zie Dick al rechtsboven in het beeld met zijn ogen draaien. Dus voor je het weet gaat het daar weer een half uur over.

Dick:

Ik ben blij dat jullie af en toe gewoon met zijn tweeën lekker hier eindeloos over doorpraten. Ja.

Renco:

Ja, nee, maar de aanleiding is natuurlijk een andere. Andere dan het feit dat wij transcripten in onze podcast hebben. Wij zijn onlangs op bezoek geweest in jullie kerk, maar dan niet in de kerk die jullie bezoeken in Groningen, maar dan in de evenknie in Zwolle. Nou, daar hebben wij een aflevering over gemaakt en die hebben we ook met jullie gedeeld. En nou, dat leek ons leuk om dat met jullie na te bespreken.

Renco:

En om daar maar met de deur in huis te vallen, mijn eerste vraag zou zijn, wat vonden jullie er eigenlijk van dat wij zo dichtbij kwamen? In de zin dat wij jullie kerk gaan bezoeken en daar ook afleveringen over gaan opnemen en zo. Jullie hebben daar naar mij toe positief op gereageerd. Maar ook als jullie negatief hadden gereageerd, hadden we het ook wel gedaan denk ik. Hoe was dat voor jullie?

Koos:

Ja, ik vond het wel een beetje spannend, moet ik zeggen. Ik was wel benieuwd wat je indruk zou zijn en wat je er zo van zou vinden. En toen ik jullie aflevering luisterde daarover, daar was ik ook blij van. Nou, ten eerste over dat prachtige mooie introductie, het begin van jullie aflevering. Van hé, daar kunnen wij nog van hun afkijken.

Koos:

Dat is echt zo'n hele mooie soort van uitleg van over jullie podcast. Daar startte het mee. En toen kwam kwam een soort van, jullie moesten nog naar de kerk gaan. Dus jullie waren, voordat jullie naar de kerk gingen, met elkaar aan het praten van hé nou ja, we gaan straks naar die kerk toe. Dus dat vond ik heel erg leuk.

Koos:

Van nou, wat kunnen we verwachten? Wat zou dat zijn? Dat vond ik leuk. En toen waren jullie echt in de kerk geweest. Zaten jullie ergens in een park of zo op een bankje.

Koos:

En toen waren we dan napraten. En nou, ik vond het mooi om te horen hoe jullie het hadden beleefd. En ik vind het leuk. Ik geniet ervan. Vanuit andere ogen te horen, ogen en oren te horen hoe dat jullie is vergaan daar.

Koos:

Dus ik, ja, ik vond het zeer interessant om te luisteren.

Renco:

En viel het je dan mee, dat klinkt een beetje gek om zo te zeggen misschien, maar viel het je dan mee of tegen hoe onze beleving was op basis van wat je hoopte of verwachtte dat we zouden meemaken in Zwolle? Nou, ik had dus ook niet door wat jullie ook niet wisten, dat

Koos:

er een soort jeugdwerkprogramma was die zondag. Dus door jullie aflevering hoorde ik dat er dan een jeugdwerkprogramma was. En dacht ik wel van jee, ik weet het niet.

Raphael:

Ja, dat had ik dus ook. Renco, je had al van tevoren aangekondigd welke datum jullie zouden heen gaan. En toen had ik ook al gezegd van nee, ik kan helaas niet komen omdat mijn kinderen hebben ook dat jeugdwerkprogramma. Dus bij ons in Groningen. En daar wil ik natuurlijk bij aanwezig zijn.

Raphael:

Maar toen dacht ik wel van oeh, wat gaat er allemaal gebeuren? Want het is natuurlijk heel anders als een reguliere avondmansvergadering. En toen ook nog eens een keertje het onderwerp wat besproken werd. Wat jullie dus ook heel erg opviel van dat ging echt wel heel erg veel over de geschiedenis van de kerk. Toen dacht ik ja, het is eigenlijk ja, is dat niet een supergoede indruk natuurlijk van hoe een reguliere vergadering gaat.

Raphael:

Ja, is dat

Renco:

Ik vraag toch even aandacht voor het woord wat je hier gebruikt Raphael want je zegt avondmaalsvergadering. Ik refereer ernaar dat wij dat Dick en ik jullie kerkdienst bezocht hebben. We bedoelen met dat woord hetzelfde toch?

Raphael:

Klopt, ja

Renco:

hoor. Ja, Ja, ja, oké. Oké, maar die zorgen die jij dan misschien had of die bedenkingen eraf al, die heb je naar mij toe niet geuit.

Raphael:

Nee, dat klopt. Ik wou ook niet te veel beïnvloeden. En ik denk het al weet je van, omdat we natuurlijk elkaar al kennen, dan ben je denk ik al wel een beetje beïnvloed op hoe je naar bepaalde zaken kijkt. Dacht ik ik wil je juist zo min mogelijk informatie geven zodat je er zo nou zo eerlijk over kan ontvangen en over kan spreken.

Renco:

En wat vond jij er dan van dat wij je kerk gingen bezoeken? Op voorhand bedoel ik dan hè?

Raphael:

Ja, superleuk. Oké.

Renco:

Ja. Waarom ik deze vraag stel is, dat heeft er ook mee te maken, en dan moet ik ook het woord chaos aan Dick geven, maar jullie hebben zelf vertelde je onlangs in jullie eigen podcast. Jullie praten natuurlijk gewoon vrijuit over je geloof en over je kerk. Ik bedoel dat is waar jullie podcast over gaat. Maar jullie hebben een tijdje geleden bewust voor gekozen om ook bij meer expliciet bij naam te noemen van welke geloofsgemeenschap, welke kerkgemeenschap jullie lid zijn.

Renco:

Ik heb net had ik het idee dat ik jullie kerknaam in 1 keer goed uitsprak. Dat bleek toch niet helemaal te zijn. Dus Koos, van welke kerk zijn jullie lid?

Koos:

Wij zijn lid, let op luisteraars, wij zijn lid van de kerk van Jezus Christus van de heiligen der laatste dagen. Dat is een mondvol, maar het is een christelijke kerk.

Dick:

Voila. Ja.

Renco:

Dus En jullie maakten onlangs de beslissing om dat op die manier gewoon ook hardop te uiten in jullie podcast. En dat hangt samen met mijn vraag. Wat vond je er op voorhand van dat wij jullie kerk gingen bezoeken? Want zit daarachter dat jullie dat niet vanaf aflevering 1 hebben gedaan?

Koos:

Ja, nou ik wil niet te veel geassocieerd worden dan misschien met de kerk omdat ik mijn eigen mening ook over bepaalde dingen heb enerzijds. Anderzijds ook eigenlijk ja, hoe zal ik het zeggen? Van als ik zeg dat het niet vanuit de luisteraars wordt gedacht dat het een podcast is van de kerk. Het is geen podcast van de kerk. Nee, het is gewoon een podcast van en wij praten gewoon over het geloof.

Koos:

Vandaar dat ik altijd zoiets had van hé we hebben we gaan niks zeggen over van welke kerk wij lid zijn. Want dat doet wat mij betreft doet dat er niet toe. Maar uiteindelijk na anderhalf jaar plus hebben we op een gegeven moment toch maar voor gekozen. Weet je, we kunnen het toch wel vertellen.

Raphael:

Ja, dat klopt. Want we hebben het nu dan ook als disclaimer. Dat wij dus niet spreken namens de kerk. En dat sommige misschien wel leerstellingen die wij dan bespreken dat het ook niet per se de leerstellingen hoeft te zijn die bij ons in de kerk wordt verkondigd.

Renco:

Ja. Maar Dick, waarom doen wij dat niet? Hoe bedoel je? Waarom hebben wij niet een vergelijkbare disclaimer in de zin ik dacht ineens ja, ik heb daar nooit over nagedacht eigenlijk in alle eerlijkheid. Jij?

Renco:

Nee, weet ik niet. Misschien omdat

Dick:

we het ook altijd heel klein hebben gehouden. Ik bedoel, ik werk in kerken, maar ik heb onze podcast ook daar nooit gepromoot ofzo. Terwijl

Renco:

in de kerk in Zwolle die wij bezochten hing gewoon een flyer op het prikbord van jullie podcast.

Koos:

Als mensen niet luisteren mogen ze ook die kerk niet.

Renco:

Precies. Gedwongen lidmaatschap. Ja, precies. Oké, en maar goed, daar kan ik me niks meer voorstellen. Dat je zegt, joh, wij maken gewoon een, we hebben gewoon een hobbyproject, om het maar even wat oneerbiedig te zeggen, waarbij gewoon ons persoonlijk geloofsleven centraal staat en niet de behoefte om als een soort formele spreekbuis te fungeren voor onze kerk.

Renco:

Ook niet de hele tijd op eieren te willen lopen misschien van oeh, verwoord ik het nu wel goed of. Ja, precies. En hoe bevalt dat om nu zo out en nieuw open te zijn?

Koos:

Ja, dat is toch wel

Dick:

wat hoor.

Raphael:

Nee, zoveel luisteraars hebben we ook niet. En we zijn dan ook binnen, of sinds kort ook te zien met video. Op allerlei videoplatformen. Met shorts en reels en TikTok filmpjes.

Renco:

Een hele route met tijd.

Raphael:

Ja, ja, om toch wat meer bekendheid eigenlijk te krijgen. Om meer luisteraars eigenlijk te werven. En ik denk ook dat dat ook een van de extra redenen is waarom wij ook uitgekomen zijn voor onze kerk. Dat we de naam van onze kerk noemen. Waar we ook wel vaak bekend staan in Nederland meer als mormonen.

Raphael:

Terwijl dat eigenlijk weer een andere spoor is. Maar vaak wordt geassocieerd met onze kerk. En dan kan ik ook heel mooi die hashtags natuurlijk mooi gebruiken.

Renco:

Hashtag mormoon?

Raphael:

Ja. Dus als mensen daarop zoeken. Jij stuurt me laatst ook nog een berichtje van trouw volgens mij. Waar dan onze kerk in werd genoemd. Ja.

Raphael:

Dus we komen ook wel redelijk vaak in nieuws. Of redelijk vaak met onze kerk. Ook met het kerkgebouw dat in de fik was gestoken in Amerika en die pickup truck die erin gereden was. En mensen nog neer had geschoten. Ja, was op nieuws op tv ook gewoon in Nederland.

Raphael:

En dus ik denk nou weet je wat als we dus dan een beetje kunnen meepikken zeg maar met de trends.

Koos:

Ja, en onze profeet onze profeet was gestorven. Dat is ook ook in nieuws geweest.

Raphael:

Klopt ja.

Renco:

Zeg maar jullie opper, ja, ik wou zeggen opperrabbij, maar dat is natuurlijk heel raar om dat nu te zeggen.

Koos:

Wel die, ja,

Renco:

paus. Paus, maar dan jullie kerk? Ja,

Koos:

onze paus. We hebben gewoon een soort van paus, ja.

Dick:

Heb je ook zo'n auto dan?

Koos:

Hij heeft zo'n hele grote witte auto met van hele grote ramen. Dus een heel interessant mobiel is dat.

Raphael:

Nee, dat heeft hij niet.

Renco:

Maar even terug naar onze kerkbezoek. Jullie hebben ons daar een beetje verslag van horen doen. Wat deed jullie nou, wat voor vragen riep dat aan jullie kant misschien op tijdens het luisteren? Of dat je, we hebben wel eens een luisteraar gehad die zei, dan zit ik jullie podcast te luisteren. En dan zit ik zo met mijn vuist in mijn mond, omdat ik eigenlijk wil reageren, omdat je veel te ongenuanceerd bent, of je snijdt de bocht af, of wat dan ook.

Renco:

Ik bedoel, heb je hoop momenten gehad dat je dacht, nou daar jongens, daar hebben jullie niet zo goed op gelet? Nou,

Koos:

wel goed opgelet, maar het is heel mooi hoe het vanuit jullie ogen beleefd wordt. Is, nou, ten eerste vond ik geweldig hoe jullie beschreven, hoe warm jullie werden ontvangen. Dus dat was prachtig mooi. Maar vervolgens inderdaad dat je toch met een soort van kromme tenen naar dat programma van die kinderen hebt zitten kijken. Dat die kinderen een soort van, ja hoe zeg je dat, een soort van stoïcijnse zogenaamd zelfgekozen woorden opblazen die misschien helemaal niet van hun ooit hebben kunnen zijn.

Koos:

Ik denk van een beetje geforceerd. Dus hoe je dat gewoon vertelt, hoe je dat hebt ervaren, ik denk van nou, ik luister daar gewoon naar, ik denk van, ik kan me voorstellen dat dat zo is. Ik denk van nou mooi, mooi dat je dat zo vertelt. Ik denk wel van ja, dat is niet echt super goede reclame. Maar ja, maakt niet uit.

Koos:

Weet je, ik ben er ook helemaal niet voor om reclame te maken voor die kerk. Dus ik vind het gewoon leuk dat je gewoon open en eerlijk vertelt van hoe jij het hebt gezien, gevoeld, beleefd. En ik vond het ook heel mooi hoe het beschreef van die jongens. Hoe die jongens zo echt een beetje in een rol met een bepaalde waardigheid het lichaam van Christus en het bloed van Christus aan de mensen ging geven. En dat je ook zegt van ja gebruik water, wat is er nou voor water?

Koos:

Je kan ook druivensap gebruiken.

Renco:

Dat was vooral Dick hè, die vond dat toch

Koos:

Ja, maar ik denk, toen dacht ik ja, ik hou van druivensap. Ik wil druivensap, weet je wel? Toen ik net aan het leidst was, ik wil, ik ga gewoon opperen volgende keer om druivensap te gebruiken. Dus nee, wat mij betreft zaten er wel goede tips eigenlijk in wat jullie zo meemaakten. En dan met de zondagsschool die daarna kwam, dat jullie ook een heel prettig gevoel daarbij hadden en dat er op een hele fijne, ja, een soort van open manier en sfeer met elkaar werd gesproken over een bepaald onderwerp.

Koos:

Het was me niet helemaal helder wat voor onderwerp daar trouwens werd besproken, maar weten jullie dat trouwens nog?

Dick:

Volgens mij hadden ze een onderwerp, meneer bij Wij eigenlijk in de bar geschopt. Want er was 1 iemand die had het voorbereid en ze waren zo lang bezig met onze introductie of onze introductie was te lang, dat kan ook. En toen ging ze daar een rondje doen met zichzelf voorstellen en toen was eigenlijk bijna het hele uur al voorbij. Maar dat vond diegene die het had voorbereid vond het volgens mij helemaal niet erg.

Renco:

Nee, die leek dat niet belangrijk

Dick:

te zijn. Nee, en het werd ook heel persoonlijk. Dus dat was ook wel Want ik denk als je misschien als we dus een onderwerp hadden gehad, dan hadden we niet die persoonlijke inbreng van iedereen gehad. Dus dat was eigenlijk wel een bijkomend voordeel volgens mij.

Renco:

Zou je zeggen dan, Raphael, dat dit voor jullie ook typerend is? Voor jullie kerk. Ik bedoel als wij nou naar Groningen zouden zijn gereden zouden we dan een vergelijkbare ervaring hebben gehad.

Raphael:

Ja, want sowieso om het ook bij ons in de unit, we hebben dus een unit dat heet of het is een wijk en dat is dan vaak groter. Of je hebt een gemeente. En Zwolle was een wijk en dan heb je, gemeentes zijn dus nog kleiner. En 50 man is eigenlijk al klein. Vergeleken met andere kerken in Nederland.

Renco:

Een kerk waar wij zijn geweest is of een gemeente dan of is dat een wijk?

Raphael:

Ja, dat is ook een wijk.

Koos:

Ja, dat net een wijk. Een beetje kleine wijk. Gewoon in een soort grote.

Raphael:

Ja, we hebben iets van 100, 120 man wat ongeveer zondags komt in de Avondmaalsvergadering. En ja, dus bij ons zou je dus ook, je hebt dus geografisch heb je wijken en gemeentes bij elkaar en dat noem je dan een ring samen. En dat is een, waar wij bij zitten is ring Apeldoorn. Heb je Arnhem, Zwolle, Emmen, Leeuwarden, Groningen.

Renco:

Flinke kring.

Raphael:

Ja, ja. En dan heb je in die hele ring op die zondag was het jeugdwerkprogramma. En volgens mij zelfs ook nog in andere ringen ook. Dus op zich zou je dus dezelfde programma hebben gehad. Ook hetzelfde thema is besproken bij ons.

Raphael:

Ook dat komt uit het boek De leren verbonden. En dat is dus de geschiedenis van de kerk.

Renco:

Daarom ging het daar dus ook zoveel over dan.

Raphael:

Precies. Ja, dat was echt het thema van het jaar. En dat is dit hele jaar wordt de leer verbonden besproken. Volgend jaar wordt er een ander boek besproken. Bijvoorbeeld de Bijbel en het jaar daarna wordt boek van Mormon besproken.

Raphael:

Het jaar daarna wordt er weer, het is zeg maar voor mij cyclus

Koos:

van 4. Oude Testament.

Raphael:

Een oude testament, is een cyclus van 4 wat we hebben. Dus elk jaar wordt een andere structuur erbij gepakt en daarna heb je de les En dat is dan inderdaad ook dezelfde structuur. Je zou ook gescheiden hebben tussen mannen en vrouwen gehad op die zondag in Groningen.

Renco:

En is dat dan altijd zo dat de mannen en vrouwen apart van elkaar spreken? Want ik begreep dat dat een beetje wisselt. Soms is het ook allemaal bij elkaar.

Raphael:

Klopt, dus om de week is het. En dan heb je, dan is het op leeftijd. Dus dan is het op leeftijd gescheiden. Dus dan heb je die, het jeugdwerk eigenlijk altijd. Die zit altijd apart.

Raphael:

Of jongerenwerk wordt ook wel eens, heb ik ook wel voorbij horen komen bij jullie. En dan heb je

Renco:

Wij gebruiken beide termen door elkaar.

Dick:

Oké.

Renco:

Dick, ik moet eigenlijk naar jou kijken. Jij bent natuurlijk actief als jongerenwerker. Jeugdwerker, wat moet ik zeggen?

Dick:

Ja, ook dat wordt door elkaar gebruikt. Ik denk dat jeugdwerk dan denken mensen vaak meer aan 0 tot 12 volgens mij.

Raphael:

Dat klopt, dat is bij ons ook zo. Ja. Dat is ook echt zo. En dan is het van 12 tot en met tot 18. Dat is dan de jonge mannen, jonge vrouwen.

Raphael:

En dan heb je vaak dan heb je nog van 18 tot en met 30. Dat noem je dan de jonge volwassene en dan alles wat daarboven zit.

Renco:

Ja. Het doet mij denken. We hebben natuurlijk die viering meegemaakt, vergadering moet ik zeggen, meegemaakt. Waarbij natuurlijk de nadruk lag op dat jeugdwerk. Dat jeugdwerk had een bepaald thema.

Renco:

De hal lag daar dan ook weer de nadruk op. Wat wij dan inderdaad wel, het viel ons wel op. Dat daar veel tijd aan opging, aan besteed werd. Maar wat mij ook wel opviel is dat we toen we dik ermee binnenkwamen, toen werden we eigenlijk meteen ook heel vriendelijk even rondgeleid. En wat mij opviel, er waren heel veel kleine vertrekken, die hadden allemaal een vrijschoolse onderwijs opstelling.

Dick:

Ja, ja, we waren ook heel veel vertrekken. Dat was opvallend voor zo'n klein gebouw. Dat was grappig. Maar ja, dit zijn allemaal, ik moet heel eerlijk zeggen, de praktische dingen, dat vond ik eigenlijk nog wel de, nou, was allemaal, ja, is gewoon een gebouw, weet je wel, ik bedoel, ja, wat zou je dan precies

Renco:

eigenlijk eigenlijk ik wilde naartoe dat ik met die opstelling en al die vertrekken en dat ik dacht, dit ademt als een gebouw, qua opstelling, waarbij onderwijs een hele grote rol. Ja. Een grote betekenis krijgt. Ja, anders dan? Anders dan bijvoorbeeld in onze kerk.

Renco:

Als je naar onze kerk naar binnen loopt, ik zou nu zouden we kozen rafel meenemen naar jouw kerk, ga naar de verrijzeniskerk. Dan zie je daar toch een andere, ja heeft het een andere uitstraling. Als jij mij de ruimte laat zien waar het jeugdwerk is, dan vind je daar niet rijen zoals je dat op in een school of in een schoollokaal ook kan vinden. Toch? Of

Dick:

Ja, nee, ik snap wel waar je overheen wil, ik weet niet of het verschil zo groot is. Ik denk weer meer dat jullie, dat is wel op zich handig, maar dat zal vast ook met, denk dan ook weer praktisch met die kringen enzo te maken hebben, dat je veel op zondag concentreert, omdat iedereen ook van verder komt. Dus die ga je ook niet, zo werd ons ook verteld dat die kinderen dan allemaal nog voordat ze naar school gingen, ook nog een soort van les hadden. Dus die moesten echt super vroeg hun wekker zetten. Wat was dat toch?

Dick:

Half 8 of zo?

Renco:

Half 7, 7 uur ofzo?

Dick:

Ja, dat is echt bizar vroeg. Dacht

Renco:

gewoon nooit.

Koos:

Een seminarie programma is het inderdaad. Dat is ook een soort van lesprogramma. Maar het klopt wel wat je zegt hoor. Het is best wel gericht op leren, onderwijs. Nou we hebben nu tegenwoordig 2 uur, maar vroeger, dat is 8 jaar, 9 jaar geleden hadden we nog 3 uur.

Koos:

En er waren 1 uur met het avondmaal, dat noemen we dan avondmaals vergadering. En daarna een uur bijvoorbeeld les en daarna nog

Dick:

een uur.

Koos:

Dus we hadden 2 uur les en daarom zijn het ook allemaal soort van leslokalen waar dan echt aandacht wordt besteed aan bijbelstudie, aan allerlei thema's, hoe je dat in je leven kunt toepassen, hoe je heel actief, eigenlijk is het een soort van hoe pas je het geloof toe in je leven, heel actief proberen in je leven het geloof toe te passen, daar is het allemaal op gericht.

Dick:

Ja, en ik denk nu we hier toch een beetje over doorpraten. Ik wilde namelijk zeggen van, dat heb je toch in andere kerken ook, maar ik denk daar zit wat vrijblijvender karakter bij. Ik bedoel, je kunt natuurlijk in andere kerken kun je ook al bijbelstudie Maar dat is dan toch vaak aan het individu zelf of je dat dan interessant vindt. Terwijl jullie, en dan heb ik nog eventjes de hele kerk als 1 ding, eigenlijk denken van ja, maar nu zijn we allemaal bij elkaar, laten we dan ook onderwijs doen. Waardoor je er eigenlijk ook zonder dat ik meteen het woord plicht wil doen, maar denk ik wel wat meer gefocust op die inhoud kan gaan.

Dick:

Want ik denk dat vaak de kerken waar wij in zitten, dat er nog wel gemopperd wordt van weten mensen nog helemaal wel een beetje van hoed en de rand. En dat vang je hier wel mee toch? Ja, ook door

Renco:

die vrijblijvendheid die er natuurlijk in onze kerk veel meer is, waardoor je altijd wel een excuus hebt om op dinsdagavond Netflix te kijken en niet in de Liviticus te duiken of zo. Ik noem maar even een zijstraat.

Dick:

Ik bedoel voor jullie moet je ook wel naar een gebouw toe gaan. Maar als je daar eenmaal bent, denk je ja, dan ben je er toch. Ja, geniet dan ook maar meteen wat onderwijs eigenlijk.

Renco:

Ja, die gereformeerden die zitten allemaal na 5 kwartier te snakken naar een kop koffie, weet je wel. Als je zegt dat het 3 uur duurt, dan blijven ze allemaal thuis. Ja. Geweldig.

Dick:

Ja, exact. Dus ik zat er te denken van als dit zeg maar dit je opzet was om hier naartoe te gaan. Ik ben er beetje nu over aan het kauwen, denk ik, dat is bijna nog invoerenswaardig bij al die andere kerken. Althans, ik denk dat het heel vaak een wens is om meer onderwijs in te voeren. Zodat je gewoon wat meer bekend bent met datgene waar je nou meer aan, wat je nou net in die dienst daarvoor hebt gehoord.

Dick:

Toch?

Raphael:

Ja, want wij hebben, want je vroeg ook, zal je ook hetzelfde hebben in Groningen als in Zwolle en ook de lessen zijn op elkaar afgestemd wereldwijd. En daar hebben we dus ook lesboeken voor die we elk jaar toegereikt krijgen. En ze staan ook in de app van onze kerk. En dan is het ook zo dat je dus gedurende week zeg maar eigenlijk al de les kan voorbereiden. Zodat het eigenlijk als een soort boekenclub overkomt.

Raphael:

Dus dan zit je in die les en dan kan je dus met elkaar spreken over wat jij dus die week hebt gelezen en misschien wellicht meegemaakt hebt door middel van de les.

Renco:

Maar ik moet zeggen dat die nadruk op die les en we hebben ook even een korte demonstratie van iemand gehad met die app.

Dick:

Ja, met die app, ja, die werkt ook heel goed.

Renco:

Zacht er echt, alles stond erin. En het, wow, ik dacht echt, ja. Er werken meer rafels in die kerk die je zeg maar hier gewoon, die

Dick:

het heel erg qua vormgeving. En ook qua gebruik zat er gewoon echt super makkelijk uit. Het was echt,

Renco:

ja, was wel impressed, maar er zat wel een maar aan. Ik denk van ja, dat hele centraal aangestuurde onderwijs gerichte leerstellingen, benadrukkende die aanpak die die heeft een bepaalde aantrekkingskracht. Hebben wij iets van geproefd die zondag. Maar ik wil het me niet romantiseren. Ik denk dat ik hem bij tijd en wijle ook zeer beklemmend zou vinden dat dat allemaal zo voorge, ja koud, voorgedefinieerd is waar je het over moet hebben met elkaar.

Renco:

Ja, mag ik dat zo ja, dat

Dick:

lijkt me ook wel jeuken eigenlijk. Maar ik kan bijna het antwoord raden, want ik ga nu alvast het gras wegmaaien voor Koos en Raphael, maar die gaat natuurlijk zeggen van ja maar dit is alleen maar het raamwerk. En dat is het nog de bedoeling dat je daar nog je eigen individuele invulling door de week ziet.

Renco:

Ik zie Koos knikken.

Dick:

Toch? Ja klopt. Dat

Renco:

kan ik antwoord gaan geven.

Koos:

En dus dik voor het hartstikke goed hoe hij dat voor hoort. Maar het is ook best wel makkelijk als het je wordt voorgekauwd. Het heel jaar staat al vast, onderwerpen staan allemaal vast. Dus je weet ook waar je aan toe bent, dat is ook voor veel mensen dan ook wel weer prettig. Die houden daarvan, van bepaalde voorspelbaarheid.

Koos:

Maar anderen, daar zijn we natuurlijk ook bij, die houden minder van zo'n keursluik. Die willen misschien veel meer zich laten inspireren door de geest, wat hun geest hun dan ingeeft. Maar daar is ook best wel ruimte voor.

Raphael:

Ja en dan Ja begin je gewoon een podcast.

Dick:

Ja. Precies.

Renco:

Ja. Ja je zag hem als een woede.

Dick:

Ja ja ja ik zag ook als hoor.

Koos:

Nee. Heel goed. Heel goed. Maar dat was op zich wel een beetje de reden waarom wij op een gegeven moment begonnen zijn.

Koos:

Want ja, niet alles kan zo toch besproken worden in zo'n les of in de kerk. Er zijn van die onderwerpen.

Dick:

Maar dat geldt

Renco:

voor ons ook. Dat is eigenlijk vergelijkbaar. Wij hebben dat ook. Wij praten in die podcast ook vrijer met elkaar. Toch?

Renco:

Ja, ik weet nog heel goed dat ik instapte.

Dick:

Dan hadden we volgens mij een van de eerste dingen hadden we het over jargon. Dat je in een kerk praat je allemaal een beetje hetzelfde. Dus je weet ook precies wat je moet zeggen. Het is ook altijd een beetje braaf. We hebben ook wel eens een hele podcast gehad over het woord mooi.

Dick:

Dat iedereen alles in de kerk altijd maar mooi vindt.

Renco:

Ik heb het Koofzoon dat ook een heel aantal keren horen zeggen toen hij onze aflevering terugluisterde.

Dick:

Hij hij

Renco:

heel erg mooi.

Koos:

Nee, het is

Dick:

zo'n 1000 dingen doekje. En dan hebben wij soms in die podcast denken we van ja, maar zo voel ik het helemaal niet. Ja, dan zeg ik wel weer mooi. En dan hoor ik me dat zelf ook zeggen. Dus ik ben niet roomster dan de paus.

Dick:

Dan hoor ik mezelf dat ook zeggen. Ik denk ja, Moet er weer zo'n dagboekje weer tevoorschijn worden gehaald met zo'n tekst. Daarvoor hebben we die podcast ook wel een beetje. Een beetje eerbiedig. We gaan niet mensen onderuit schoffelen, maar toch eventjes, even gewoon soms even je hart luchten.

Dick:

De kerk is ook gemaakt door mensen en wordt ook gedaan door mensen. Dus ja, alle euvels, ja.

Koos:

Wat ik zo leuk vond ook van jullie aflevering, dat ik, en ik heb al jaren heb ik dat gevoel, of vind ik zelf, dat bij ons de kerkdienst begint en dan bam gelijk het avondmaal. Dat ik echt zie zeggen van man doe eerst een soort van opwarmer, introductie, een soort van mooie toespraak over Christus en begin en daarna pas het avond En ik vond het geweldig om te horen dat jullie wat ik al jaren vind en voel, dat jullie dat zo bad gelijk zo zeiden. Vriend, 5 minuten binnen en bam gelijk avondman. Precies.

Dick:

En ook weinig uitleg inderdaad. Maar dat heb ik al vaker in de kerk hoor. Dat ik, we zeggen altijd wel van welkom gasten, maar meestal beginnen we toch gewoon alsof iedereen volledig bekend is met elke element van de dienst die dan daarna komt. Ja. Dat hebben we ook wel teruggekregen.

Renco:

Ik moest eraan denken dat wij, jij refereerde net naar Koos, dat in die aflevering wij ook een klein stukje voor de kerst, het kerkbezoek hebben. Ja, ik blijf kijkbezoek zeggen hoor. Avondmaalsvergadering is voor mij echt een vreemd woord. Het gebruik ik verder nooit. Ik zeg maar kerkdienst.

Renco:

Wij hebben, de tijd hebben we ook wat opgenomen. En ik meen met de herinnering dat we ook zeg maar 50 procent van die tijd die we vooraf hebben opgenomen hebben we besteed aan avondmaal. Ja, klopt. Omdat dat voor ons niet een elke zondag terugkerend iets is. Wij verdienen iets van 6 keer per jaar of 8 keer per jaar avondmaal denk ik.

Renco:

En is daarmee gewoon wat, ja, wat exclusiever, misschien ook wat beladender of zo, weet niet, wat, ja, doordat het gewoon minder vaak voorkomt. En toen, ja, waren we bij jullie in de, in die kerkdienst. En als je keek 1 keer uit het raam bij wijze van spreken, en toen was het ook alweer voorbij. Ja. Ik vond het een leuk contrast met hoe wij er net daarvoor nog over gesproken hadden.

Koos:

Ja, ja, prachtig. Ik vond

Dick:

het ook mooi

Koos:

hoor, hoe jullie dat voorbespraken. Dat je de heiligheid van dat avondmaal, wat het is. Dat ik dacht van, ja, ik voelde het wel mee. Dacht van, ja, dat is

Dick:

En terwijl het wel weer grappig was dat je, voor ons zat een gezin en die kinderen die hadden toch iets mindere heilige gevoelens bij het avondmaal. Die zaten ondertussen allemaal spelletjes met elkaar uit te wisselen. Dus die mobiel ging de hele tijd heen en weer en zo. Dus toen heb ik bij mezelf nog wel even moeten gniffelen. Dacht ik ja, dat is zo heilig als je het zelf maakt denk ik.

Koos:

Ja, Dus ja, het was toch

Dick:

een stilte, maar dat is voor een bepaalde doelgroep ook wel heel erg lastig.

Raphael:

Ja, klopt. Ik kan me nog een keer herinneren dat in Groningen hadden we een bisschop die had met Pasen had hij een leuk idee om het avondmaal toch nog even wat specialer te maken. Want het brood wordt gebroken in kleine stukjes. Dat is nou bite size zeg maar. En toen had hij grotere stukken.

Raphael:

Dus dat je dus echt een stuk in je hand moest nemen en dat je daar vanaf moest happen zeg maar. Dus dat je niet zomaar even weg kon. Dus dat stond toch even wat extra bij stil. En dat is echt, ik denk al wel 25 jaar geleden of zo. Dat blijft me bij.

Renco:

Ja, ja. Ja, wat mij bijblijft is dat in onze kerk halen we de korsten eraf. Toen ik bij jullie avondmaal vierde had ik een korstje.

Koos:

Ja, korsten blijven eraan.

Dick:

Ik wil toch even

Renco:

de belangrijke dingen doen. Ja, is wel even belangrijk om

Dick:

te noemen. Over de heiligheid. Totaal per net korst.

Renco:

Voor iedereen Ik denk dat ik over 25 jaar ook nog mee op een of andere zorgelijke manier

Koos:

We gaan de bokken van de schapen scheiden. Dus voor degenen die met korst

Raphael:

kunnen bij

Dick:

ons terecht

Koos:

en zonder korst kunnen hier terecht.

Dick:

Ik had

Renco:

mijn kant van de schaal alleen nog maar korstjes. Nee, maar ook bij

Dick:

ons is het avondmaal. Ik zat pas in een vergadering en toen was de discussie in de kerk van

Renco:

Een vergadering, hè? Niet te verwarren met

Dick:

Ja, ja, dat is avondmaal. Ja, sorry. Ja, de vergadering, niet niet de kerkdienstvergadering, maar een gewone vergadering. Dan ging het erover dat daar het brood en de wijn te dicht op elkaar zaten. Dus dan had je eigenlijk je mond nog vol en dan moest je, en dan denk je, ja, waar hebben we het eigenlijk over?

Dick:

Maar toch iemand wilde het er even benadrukken van ja, het is toch wel eigenlijk goed of ja raad van wat jij net zei van dat je even daar stil bij staat en dat je niet het ene met het andere aan het wegspoelen bent. Want dan vergeet je toch die hele betekenis zeg maar. En toen dacht ik ja soms raakt het banale gewoon aan het heilige zeg maar.

Renco:

Ja toch?

Dick:

Ja. Ik vind altijd wel dat

Renco:

het een terecht punt is wat iemand inbrengt, maar het klinkt dan zo aards als je dan zoiets zegt, ja, ik heb dat stuk nog niet weg als ik dan, als ik dan, het was

Dick:

de dominee, de predikant ook nog gewoon, weet je, dus ja, ja, ja, Ja, maar ik vond, Koos jij zei van misschien dat je een verkeerde indruk krijgt van een dienst omdat het een jeugddienst is, maar ik denk altijd dat je dan een heel eerlijk beeld krijgt van een kerk. Juist omdat dan, ja, er mag ook altijd meer fout gaan, vind ik altijd fijn. Kun je ook altijd een beetje zien hoe mensen daarmee omgaan, hè, als het wat rommeliger loopt. En ja, volgens mij zei ik dat ook al, het appelleert natuurlijk heel erg aan mijn werk. Dus het was ook wel prettig.

Dick:

Ik weet niet of die kinderen allemaal namelijk anders gezien had. Zat ook niet achterstevoren op een stoel. En nu zag je ze gewoon allemaal voor je op het podium. En dat is toch ook wel weer leuk om te zien. Het was op de hele populatie best wel groot.

Dick:

Ik denk dat je, we hadden het natuurlijk ook over gehad dat bij jullie gezinnen wel heel belangrijk zijn. Ja, zeker. Dat zullen onze kerken ook zeggen, maar bij jullie wordt het wel nog meer benadrukt denk ik. Ja, dat was wel

Renco:

mooi om te Maar ook dat het idee wat wij niet kennen is dat je ook als gezinseenheid naar de hemel kan gaan. Ja Dat je eigenlijk in die verbondenheid zoals je die in het gezin kent. Koos met zijn nieuwe vrouw en 9 kinderen. Ja. Dat je dan in die eenheid ook de hemel voortleeft zeg maar.

Renco:

Ja, dat kennen wij, dat concept kennen we überhaupt niet.

Dick:

Nee, maar goed dan daarmee dus daardoor komt die focus op die jeugd is wel dan oprecht. Ja, ik zal niet, bijna klinkt net of die andere kerk of het allemaal maar, Nou, dat hokje hebben we ook afgevinkt. Maar ik ben er soms wel in de kerk wel eens bang voor. Dat de kinderen die horen erbij. Dat zeggen we allemaal wel.

Dick:

Maar in de praktijk is het toch iets van Nou, als we dan 1 element moeten schrappen, dan is het vaak het kindmoment of iets dergelijks. Terwijl ik zou willen dat ze een veel grotere rol hebben.

Renco:

Ja, heel goed. Hey Raphael, toen jij onze aflevering luisterde, wat bleef er hangen of welke vragen had jij nog een observatie of een vraag?

Raphael:

Ja, ik had het even moeten opschrijven eigenlijk, want ik, wat sowieso wat ik heel erg leuk vond toen ik jullie aflevering hoorde en ook die daarvoor, dacht ik van ja, ik wil ook gewoon horen hoe jullie straks andere kerken gaan bezoeken. Want ik vind dat jullie het echt heel erg leuk doen.

Renco:

Wij moeten nog op reis weer Dick.

Dick:

Ja, daar hadden we al een beetje in de koker.

Renco:

Ja, alleen met jouw agenda plannen,

Dick:

ja dat is wel lastig.

Raphael:

Ik vond het heel erg leuk hoe dat voortraject ging en dat jullie ook echt heel erg in verdiept hadden. En dat jullie ook echt wel wisten waar jullie over spraken. En nou, wat jullie ook gezegd hebben, ik dacht van ja, ik hoef me ook helemaal nergens voor te schamen eigenlijk voor wat er gebeurd is, wat jullie besproken hebben. En dat het ook wel dingen waren waarvan ik dacht van ja inderdaad wij kunnen daar ook gewoon van leren. En wat jij ook zei Koos, van we kunnen gewoon dat we zo in een keer in het avondmaal duiken.

Raphael:

Daar kunnen we wat van leren. En ja, ik vond het leuk, maar hier, je had het over piano. Daar werd alleen maar piano gespeeld.

Koos:

Nou, dat is wel een orgel ook toch.

Raphael:

Is daar geen orgel. Niet? In het gebouw. Nee.

Dick:

Alleen maar een piano.

Koos:

Ja. Ja, wij hebben een orgel en een piano.

Raphael:

Dat klopt ja. Ja, maar we hebben in geen enkel van onze kerken is een iets anders dan een alcohol of piano. Soms zijn er wel muzikale intermezzo's en dan wordt er nog wel eens een strijkinstrument gedaan. Klopt.

Koos:

Geen band ofzo, geen, nee

Renco:

dat niet. Nee, dat is een principiële keuze neem veronderstelling. Dat is geen toeval of vind ik dat dan omdat die muziek niet niet heilig genoeg is om in een kerkgebouw dan op die manier bespeelt te worden of?

Raphael:

Ja geen idee eigenlijk. Soms wordt er wel met andere instrumenten wordt er wel eens een internet zo gedaan maar dat wordt niet zo vaak gedaan. Nee. En wat we trouwens ook in mee, of waar de kerk ook mee aan het werk is, is dat wereldwijd 1 lofzangboek komt of een liedboek die echt dezelfde nummers ook krijgt. Want nu heb je in Nederland heb je nog andere lofzangen erin staan dan in het Amerikaanse.

Raphael:

In het Amerikaanse staat bijvoorbeeld ook het volkslied. Nou dat mag direct wel uit van mij. Maar dat hadden wij in ons oude lofzangboek hadden we dat ook trouwens. Het Nederlands volkslied. Ja,

Dick:

heb je ook niet meer.

Renco:

Een gezangenboek van de kerk heb daar staat. Dat wil je ook gewoon in

Raphael:

Ja, precies. Wat wij

Koos:

ons niet in onze

Renco:

kerk zingen. Dus dat is ons niet vreemd, die vaderlandse liefde zeg maar. Nee,

Raphael:

dus ook dat wordt eigenlijk gelijk getrokken over de hele wereld. En ja, en dat zijn geen psalmen.

Koos:

Er zitten ofwel psalmen bij hoor.

Raphael:

Ja, referentie naar psalmen toch? Niet

Dick:

echt een

Koos:

psalm. Met de goede herder?

Dick:

Ja, we

Renco:

hebben er even doorheen gebladerd door het boek wat we aangereikt kregen. En er stonden wel een enkele titels in waarvan ik dacht, ja die ken ik. Misschien dat de wijsheid net anders was, maar. Moet eerlijk toegeven dat echt 90 procent van liederen, wij waren echt

Koos:

je De meesten zullen

Renco:

jullie niet We deden ons best om mee te zingen. Maar ik heb jouw volume ook nog in mijn oor. En jij waarschijnlijk die van mij. En ik dacht wel.

Dick:

We hebben meer gefluisterd dan. We gaan

Renco:

er nou even naar dat ik geen apart cijfer krijg.

Raphael:

Nou ik had ook niet, ik heb het alleen maar aan Melina verteld, jullie gastvrouw, dat jullie zouden komen. En zij vroeg, moet ik nog andere mensen inlichten? Ik zo nee, nee, nee, gewoon laat het maar iedereen overkomen zeg maar. Dus dat het allemaal organisch natuurlijk gaat.

Renco:

Nou, daar hebben we de vorige keer natuurlijk over verteld. Dat ging allemaal prima. Ja. Ik heb nog wel een brandende vraag voor jou, Raphael. De opstelling, de opstelling.

Renco:

Wij zijn het gewend dat er iedereen zit. En dan is er een voorganger, die staat meestal aan het begin van de diensten nog een beetje zo gewoon gelijkvloers, zullen we zeggen. En op een gegeven moment dan gaan de kinderen bijvoorbeeld naar hun eigen programma en dan begint het onderwijsdeel en dan zingen we misschien nog wat, maar dan komt de preek en het gebed en zo. En dat vindt vaak plaats op de preekstoel, maar of op het podium, toch? Liturgisch centrum.

Renco:

Liturgisch centrum, dat voor jullie Ja, laat maar. Nee, maar

Dick:

als je podium zegt, dan zul je menigeen

Renco:

Oké. Met pek

Dick:

en veren ga je de kerk uit.

Renco:

Oké, ik Liturgisch centrum. I stand corrected.

Raphael:

Ja, kijk, want ik heb wel eens gehoord dat er een olifant op het podium kwam. En wat dacht je? Toneelstuk. Ja,

Renco:

gewoon on on-air doen. Ja, ik hoor,

Koos:

dat kan allemaal.

Renco:

Wat dacht je er laatst kwam er een indiaan bij de kapper. Wordt die geknipt, komt die buiten. Wat denk je? Pony weg. Nou, dit was niet mijn vraag, maar even eentje voor je in jouw collectie, Raphael.

Koos:

Het besluit er mooi op aan, joh. Geweldig. Waar hadden we het over? Ja, je had het over de opstelling.

Renco:

Ja, dat was voor mij eerlijk gezegd best wel bevreemdend. Omdat we, als bezoeker sluit je gewoon aan en ga je in een rijtje zitten. Nou, dat was allemaal zeg maar bekend. Maar er was een soort verhoginkje. Een podium kan je het niet echt noemen.

Renco:

Het was meer een verhoginkje met vooral wat spreken, hoe noem je dat, een niet een spreekgestoelte of zo, maar gewoon een lessenaar zeg maar. Een soort bureau waar je achter kan gaan staan als je, en er zaten ook mensen, voor mij waren het allemaal mannen, behalve toen dat de kinderwerken deel begon, toen waren ook de onderwijzers van de jeugd erbij. Dat waren dan weer voor een deel vrouwen. Maar ik dacht wel, er zaten wat van die jonge mannen die natuurlijk later bleken een rol te hebben in het avondmaal. Er zaten ook een heel aantal mannen die, ja, hebben eigenlijk de hele diensten niet niks zien doen.

Renco:

Dus ik dacht, zijn dat dan een soort oudsten of zo, zoals ouderlingen, zoals wij dat in onze kerk noemen. Die zitten ook vaker, die mogen dan vooraan zitten. Of die zitten in zo'n oude kerkbank waar je rug helemaal naar de knop gaat als je daar een uur in moet zitten. Nou, moet ik dat op dezelfde manier zien? Wat is de rol van die mensen die zo naar je toe zitten op dat verhoginkje los van degenen die dan de dienst leiden of zo?

Raphael:

Ja, er is wel een vraag

Dick:

voor Renco gewoon, want ik vind het, ik vond het zelf

Renco:

niet niet Geen niks.

Dick:

Nee, maar

Renco:

1 van mij dan.

Dick:

Ik zit ook gewoon even in jullie kerk te denken. Dus dan heb je ook alleen maar een lessenaar.

Renco:

Laat ze het nou gewoon over geven man.

Dick:

Ja, sorry. Maar goed. We hebben

Renco:

een vraag.

Raphael:

Ja, we hebben een bisschop. Voorganger zeg maar, predikant. Die heeft 2 raadgevers en die zitten vaak met zijn drieën op het podium. En dan heb je ook vaak nog als er normaal een reguliere dienst is, dan zitten ook nog vaak de sprekers op het podium. En dat zijn er vaak 2 of 3.

Raphael:

En dan heb je degene die dirigeert en die de piano speelt, die zit vaak dan ook nog op het podium. En dan heb je inderdaad degene die het avondmaal zegenen, die zitten dan achter de avondmaalstafel. De bisschop is niet altijd degene die presenteert dan altijd. Maar die heeft niet per se de leiding. Dus het kan ook een van zijn raadgevers zijn die de leiding heeft.

Renco:

Ja, daar heeft hij dus 2 van begrijp ik.

Raphael:

Ja, klopt inderdaad. Het hoeft ook in Groningen zitten ze ook heel vaak niet op het podium hoor. Dan zitten ze gewoon bij hun gezin. Want vaak is zo'n roeping die vrijwillig onbetaald. Dan krijg je ongeveer 5 tot 7 jaar krijg je die roeping.

Raphael:

En dan zit je vaak heel lang op, zit je heel vaak zonder niet bij je gezin. Terwijl Dick jij ook zegt van we zijn zo gefocust op gezin. Dus in Groningen hebben we dus ook zoiets van als je dus niet per se de leiding hebt dan zit je bij je gezin als je dat wilt. Dus dat is niet dat het verplicht is dat je op het podium zit. Dus dat eigenlijk een beetje, ja.

Koos:

Heb ik ooit geïntroduceerd, Dat vond ik gewoon leuk toen. Ja? Ja, toen was ik ook raadgever in de bizhow. Zei van nou ik ga gewoon bij mijn gezin gaan zitten hoor. Anders zit ik daar gewoon niks te doen daar vooraan op dat verhoginkje.

Koos:

Ik ga liever bij mijn vrouw en kinderen zitten. Ja toch? En dat werd toen geaccepteerd, maar dat was toen best wel een dingetje.

Dick:

En ik had pas wel, dan zat ik in een wat orthodoxere hoek, zeg maar, op de Veluwe. En daar zat bij de jeugddienst, zeg maar, zaten denk ik 19 mannen, ik denk de hele kerkenraad, zaten in zo'n zijbeuk, weet je wel, zo'n 4 banken die dan zeg maar overdwars staan. En dat vond ik net zo raar. Weet je, er was een jeugddienst waarvan ik dacht, allemaal jeugd, je, allemaal net niet in de korte broek, was het te koud voor. Maar en dan zitten daar mannen in een zwart pak eigenlijk allemaal, ja, ik weet ook niet wat te doen.

Dick:

Denk ga lekker in de zaal zitten bij je gezin. Dat denk ik gewoon precies hetzelfde. Dan denk ik ja, ja, ik vond dat ook heel, ik vond het ook een beetje indrukwekkend, maar dan op de verkeerde manier.

Renco:

Ja, het schept eigenlijk een bepaalde afstand. Kijk, als je, zoals in jullie diensten kijk je elkaar nog wel aan. Maar wat jij schetst Dick, dan zitten ze ook nog een

Dick:

beetje raar gepositioneerd. Ja, ja, ja, beetje. Ik bedoel dit weer niet oneerbiedig, maar een beetje meer zoals die muppets. Weet je wel, die 2 mannen daar op dat balkon die dan een beetje commentaar zitten te leveren. Je Het idee dat zij diegene zijn.

Dick:

En dat is hun officiële taak eigenlijk ook. Van wij gaan wel eens eventjes kijken hoe die dienst loopt. Maar dan heb jij de tijd het idee dat iedereen onder een soort

Renco:

Kan je nog afvragen of je daar 4 rijen dik aan kerels voor nodig hebt om die taak uit te

Dick:

voeren. Ja, dus in dat opzicht vind

Renco:

ik zo'n podium met een paar mensen erop. Heb jij dan nog een halfrondede, want ik zie dat de tijd vliegt, heb jij nog een brandende vraag? Want dat van mij vond je maar een banale vraag natuurlijk weer.

Dick:

Nee, nee, niet. Maar wat ik wel leuk vond was dat ik later, ik sprak in die week, sprak ik tussen iemand, we waren naar de jeugddienst geweest in die wat orthodoxere tak. En dus ik vertelde dat we bij jullie op bezoek waren geweest. Nou, dat zei helemaal niks. Dus dat vond ik al jammer.

Dick:

Dat ik dacht, hebben jullie niet de hele breedte van de kerk? Zo noem ik dat dan. Dus dan hebben jullie niet de hele breedte van de kerk. En toen dacht ik, maar dit hoor ik vaker. Ik heb ook een achterneef die is heel actief in de evangelische gemeente in Zwolle.

Dick:

Die weet werkelijk waar niet wat er nog meer afspeelt. Dus 1 kerk, dat is te zijn en voor de rest ziet hij helemaal niemand. En niet om onszelf een klop op de schouder te geven, ofwel. Maar ik vind het oprecht, en ik denk dat ik ook wel namens Renco spreek, oprecht interessant dat hele spectrum, het hele christelijke spectrum. Omdat ik ten diepste geloof dat wij allemaal hetzelfde willen en dezelfde God aanhangen.

Dick:

En dat durf ik dan wel te zeggen voor het Christendom. En dat ik dat dus overhield van dat bezoek, dat ik dacht, ik verwees volgens mij naar jullie als een verre neef. Als een soort familie van, ja, we misschien qua leer niet heel dicht bij elkaar, maar jullie zijn toch familie. En ik zou het eigenlijk gewoon meer mensen gunnen dat je gewoon eens een keer bij de buren gaat kijken. Of bij die verre familieleden om dan de analogie te houden.

Dick:

En daar had ik die week gewoon heel erg. Dat ik het gewoon echt jammer vond dat ik verteld dat ik bij jullie bezoek was geweest. En ik dan eigenlijk nog bijna de hele Wikipedia moest quoten om dan uit te leggen waar ik naartoe was geweest. En ik zou gewoon willen dat iedereen gewoon in ieder geval een beetje basiskennis heeft of zo daarvan.

Renco:

Ja, het voelt niet als iets vanzelfsprekends om te doen. Want tegelijkertijd als je een andere kerk bezoekt is je eigen stoel in je eigen gemeente leeg. Ik kan me nog goed herinneren dat ik een keer met mijn vader vaker naar gerefereerd met mijn schoonvader een keer met Pinksteren naar een hersteld hervormde gemeente was in Staphorst. En daar kreeg ik een preek en die ging eigenlijk alleen maar hierover. Je hebt een plek hier in deze gemeente.

Renco:

Als je besluit wat anders te doen, dan is jouw stoel hier leeg. Hebben heel duidelijk een appel gedaan op je hoort bij deze geloofsgemeenschap. Hier word je verwacht. Hier heb je een taak. En ik merk wel dat dat ook wel een beetje in mijn geloofsopvoeding zat.

Renco:

De trouwe, het trouwe kerk bezoeken en nu dan, ja, de de af en toe door eens wat op los bezoeken zullen we maar zeggen op zondag. Nou, dat is een soort leuke hobby, maar tegelijkertijd word ik gemist. Het knaagt af en toe aan me. Heb jij dat ook dat je

Dick:

Ja, maar het toch of. Dat is of. Ik denk dat het en is. Ja, exact.

Renco:

Ik bedoel soms als of.

Dick:

Ja, maar ik heb ook wel als mensen je ook bijvoorbeeld interkerkelijk. Dan ben je initiatieven aan het doen van hey, wat is mooi zo over kerkmuren heen kijken. En dan moet ik er altijd achteraan zeggen ja, maar ja, maar dit gaat niet ten koste van jullie eigen jeugdwerk. Dus bang dat je je eigen groep in de steek laat. Dan zeg ik nee, nee dat mag je, dat moet je zelfs ook gewoon doen.

Dick:

Maar daarnaast kun je toch ook nog wel af en toe eens op bezoek bij iemand anders. Zo zou ik het dan willen formuleren. Maar ik denk niet dat het een plicht is of zo hoor. Nee. Vond het gewoon na jullie bezoek dacht ik dat gewoon.

Dick:

Ik dacht dat was een prettige bijvangst van ons bezoek aan jullie.

Renco:

Het voelt als een natuurlijk bruggetje naar het onvermijdelijke slot van deze aflevering. Dat is wanneer komen jullie bij ons?

Koos:

Ja, graag. Nodig ons uit en we komen.

Renco:

Ja, ons.

Raphael:

Dat is bij deze Koos. Dat ze ons hebben uitgenodigd. Ja,

Dick:

nou dan komen we.

Raphael:

Ja, want je had, ik had al contact met jou gehad nadat jullie er geweest waren en dat mensen ook van onze kerk zeiden van, Koos en Raphael, we moeten ook gewoon naar jullie kerk toekomen nu.

Renco:

Ja, dat waren meerdere mensen die dat zeiden ja.

Dick:

Ja, ja, die gingen er ook vanuit dat het een soort wisselwerking was.

Raphael:

Ja. Nee, superleuk. En ik ik denk dat het want of toen zei die jij Renco van ja, je kan ook gewoon naar onze kerk in Groningen gaan. Maar ik denk dat het veel leuker is dat we gewoon een keer naar Zwolle gaan

Koos:

komen. Goed. Maar daar gaan we ons net als Renco en Dick ook voorbereiden.

Raphael:

Zeker. Ja, maar zij gaan naar 2 verschillende kerken.

Koos:

Ja, dus dan moeten we ons dubbel voorbereiden. Ja, dat we inderdaad 2 verschillende kerken moeten gaan.

Renco:

Nou, ik denk dat Dick is lid van de Christelijk Gereformeerde kerk. Ik ben lid van de Nederlands Gereformeerde kerk. Nou, dat eindigt al op hetzelfde deel. Dus dat helpt al. Veel makkelijk te onthouden ook voor jullie.

Renco:

Dat je gewoon zegt Gereformeerde kerk zit je goed.

Koos:

Ja, precies.

Renco:

Niet zo lang. Maar

Koos:

Oké.

Renco:

Nee, maar ik denk dat in Zwolle dat er weinig licht zit tussen wat je in een Christelijk Gereformeerde kerk bij Dick meemaakt. Ja, jij zit een wat hippere kerk eigenlijk wel dan ik. Bij mij is dat een beetje zo. Soms hebben we hippe zondagen met wat meer outgoing muziek en een band en alles. En soms hebben we vrij ingetogen met piano of zelfs een oud orgeltje wat we dan versterkt laten horen.

Renco:

Maar de Verrijzenis Kerk waar jij heen gaat is bij design een best wel een, ja, hoe moet ik het nou eens zeggen, altijd een band zeg maar, altijd wat meer.

Dick:

Ja, nou ik denk, nou daar moeten we, daar gaan we nog even over nadenken heren, maar die ene is ook bij jou in de kerk, val je ook echt op. Hè, Als je bij Renco binnenloopt, dat kan niet mis. Dan ben je gewoon nieuw. En die kerk waar ik dan naartoe ga, dat is zo groot, daar zal niemand het zien.

Renco:

Oké.

Dick:

En dat kun je dus nadelig of voordelig vinden.

Koos:

Ja, we gaan het beleven. We gaan er

Dick:

heel veel Maar dan gaan we wel even bedenken wat dan de beste, we hebben jullie ook in een warm bad.

Koos:

Dat is goed. Nee, klopt.

Renco:

Gaan we doen.

Raphael:

Zeker.

Renco:

Oké, nou dat klinkt als een plan. En als jullie naar Zwolle willen komen is dat natuurlijk helemaal leuk. Dan plannen we iets dat we met zijn vieren op dezelfde zondag naar dezelfde kerk gaan. En dan hebben we, zeker jullie hebben dan ongetwijfeld weer allerlei ideeën voor podcast materiaal. En dan doen we dit misschien ook nog eens een keer.

Raphael:

Ja, helemaal leuk.

Renco:

Leuk. Nou, we hebben toch nog langer volgemaakten dan ik in ieder geval had voorgenomen. Maar ja, dat komt ook omdat er gewoon wel veel na te bespreken valt. En volgens mij moeten we elkaar maar gewoon een beetje in de gaten houden toch? Als Ja, toch.

Renco:

Podcasters en gelovige podcasters en dan hobbymatig en ongesponsord. Precies. En jullie gaan ons natuurlijk nu wel qua hipheid factor echt hard voorbij. Ik bedoel zowel in de techniek als ook op al die videoplatformen. Wij hebben toch een beetje geflirt Dick met dat idee vorig seizoen.

Dick:

Ja, ik denk wel. Maar ik denk dat Raphael ons ook alweer bijvoorbeeld voorbijgaat in toch een soort christelijke reclame of zo. Ik weet het niet.

Renco:

Jou in ieder geval wel, want jij hebt het al die jaren nog nooit reclame gemaakt.

Dick:

Nee, nee, nee, maar ik bedoel reclame als in daadwerkelijk ook misschien geld, weet je wel. Ik heb daar heb ik me allemaal nooit over nagedacht, maar.

Renco:

Gesponsord door?

Dick:

Ja, gesponsord door. Ja, de christelijke boekhandel in Groningen.

Renco:

Geweldig. Wat ideeën geboren hier. Ja. Hey, Koos, Rafaël, ontzettend bedankt voor jullie tijd vanavond. En wij vonden het weer een genoegen om met jullie te podcasten.

Renco:

Hopelijk doen we dat.

Koos:

Ietsgelijks. Ja, het was echt bedankt voor de uitnodiging en leuk. Fijn om jullie weer eens gesproken te hebben.

Renco:

Nou, slaap lekker straks en tot de volgende.

Koos:

Tot de volgende. Hoi.

Renco:

Dat was het weer voor deze aflevering van geloofs voergesprek. Leuk dat je luisterde. We hopen dat je het een zinvol gesprek vond en dat het je aan het denken heeft gezet.

Dick:

Op welke manier dan ook. We staan altijd open voor onderwerpen en vragen. Stuur ze ons op gesprek@geloofsvoer punt nl. Gewoon reageren mag natuurlijk ook. Tot de volgende keer.

Dick:

Blijf nieuwsgierig en blijf het gesprek aangaan.

Makers en gasten

Dick
Host
Dick
Podcaster en schrijver voor geloofsvoer.nl
Renco
Host
Renco
Podcaster en schrijver voor geloofsvoer.nl
person
Gast
Koos
Podcaster bij Geloof jij dat ook?
person
Gast
Raphael
Podcaster bij Geloof jij dat ook?
#122 Samen terugkijken op ons HLD kerkbezoek (met Dick, Koos en Raphael)
Uitgezonden door